Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va menejment kafedrasi

2.
 
Qadr- qimmatni tuzish ketma- ketligini yaratish. 
Qadr- kimmatni tuzish ketma- ketligi va uni taqdim etish uch bosqichni 
o’z ichiga oladi. 
Birinchi bosqich 
- qadr -kimmatni tanlash marketingning xar qanday 
maxsulotni o’ylab topishga olib keladigan "uy vazifasi" sanaladi. Marketologlar 
bozorni segmentlashlari, eng tơğri segmentni tanlashlari va taklif qilinayotgan 
qadr- qimmatni unda joylashtirishlari kerak."Segmentlash, bozorlarni tanlash, 
joylashtirish" formulasi strategik marketing maqsadini ko’rsatadi. 
Bizness sub'ekt o’z e'tiborini bir aniq qadr- qimmatda tơxtatganidan 
sơng, 
ikkinchi 
bosqich 
boshlanadi qadr- qimmatni 
bozorga 
chiqarish. 
Maxsulotning aniq xususiyatlari detallarigacha ishlab chiqiladi, narxi belgilanadi, 
taqsimlash tizimi ishlab chiqiladi.
Uchinchi bosqich 
maqsadi — savdo 
personalini 
tuzish, sotuvni 
rağbatlantirish, 
mahsulot 
haqidagi 
ma'lumotni 
bozorga 
yetkazishga 
yo’naltirilgan reklama va boshqa aloqa usullari bilan qadr- qimmatni 

---

11 
yơnaltirish. Uch bosqichning xar birida ơz chiqimlari bor. 
Qadr -qimmatni yaratish zanjir i tơqqiz strategik jihatdan ơzaro boğliq, 
natijasida qadr- qimmat vujudga keladigan faoliyat turlaridan iborat: birlamchi 
va ikkilamchi rollar. 
Kompaniyaning birlamchi faoliyat turlari: hom ashyolarning ketma- ket 
keltirilishi, bu hom ashyolarning tayyor mahsulotga aylanishi (ishlab chiqarish), 
tayyor mahsulotlarning ta'minlanishi, yo’naltirilishi (marketing va savdo) 
xariddan keyingi hizmat (servis). 
Yordamchi faoliyatga moliyaviy va texnik ta'minot, texnologiyalar rivoji, 
odam resurslarini boshqarish va tashkilot infrastrukturasi kiradi. Odatda ushbu 
faoliyatlarni tashkilotning mahsus bơlimlari bajaradi, lekin faqatgina ular emas. 
Ayniqsa, hom- ashyo haridi va ishchilarni qabul qilishni bir vaqtda bir nechta 
kompaniya bơlimlari amalga oshirishi mumkin. Kompaniya raqobatchilarning 
chiqimlari va ish samaradorligini baholab, ularni ơz kơrsatgichlarimiz bilan 
taqqoslash lozim(benchmarking). Bitta taqqoslash bilan chegaralanib bo’lmaydi: 
dunyodagi eng zơr kompaniyalarning eng zơr amaliyotini ơrganish zarur. 
Kompaniya muvaffaqiyati har bir bơlim ơz faoliyatini bajarishiga emas, 
balki asosiy biznes jarayonlarni bajarishdagi faoliyatining koordinatsiyasi 
bosqichiga ham boğliq. 
Asosiy bizness jarayonlarga quyidagilar kiradi: 
Bozorni ơrganish jarayoni. 
Yangi takliflarni tadbiq qilish jarayoni. Haridorlarni jalb qilish jarayoni. 
Haridorlar bilan munosabatlarni yaritish jarayoni. Burchlarni ado etish 
jarayoni.