Veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish davlat qumitasi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

4.2.3-rasm. Aksnal-rotorli yanchish anparatk sxemasi: 
1-kuraklar; 2— qobiq; 3— rotor; 4— savag’ich; 5—qo’zgalmas qovurga-6-val; 7—
somon tytkich; 8-podshipyaik; 9 - darchalar; 10- chivi^ti-panjarasimon deka. 
 
Nazorat savollari: 
1) Donli ekinlarni yig’ish usullari va ularga qo’yiladigan agrotexnika 
talablarini aytib bering? 
2) SK-5 kombayni qanday yig’ish birliklaridan tuzilgan? 
3) MPO-50 mashinasi qanday yig’ish birliklaridan iborat va u qanday ishlaydi? 
4) OVP-20A aralashma tozalagichni ishga tayyorlashda qanday rostlashlar 
bajariladi? 
 
 
AMALIY MASHG’ULOT №-10 
MAVZU:
 
PAXTA
 
YIG‘IHTIRISH
 
MASHINASI
 
ISHCHI
 
QISMLARINING
 
O‘LCHAMLARINI
 
ANIQLASH 
 
Mashg’ulotni o’tkazishdan maqsad:
talabalarga vertikal yoki gorizontal 
shpindelli paxta terish apparatining texnologik jarayonini baholaydigan agrotexnik 
qo’rsatkichlarni aniqlash va ularni tahlil qilish ko’nikmalarini berish. 
Kerakli jihoz:
vertikal yoki gorizontal shpindelli paxta terish apparati
o’rnatilgan yelektr yuritmali maxsus stend; paxtasi terilmasdan o’rib olingan
g’o’zapoyalar, tarozi, paketlar, chilangarlik asboblari. 
O’qituvchi talabalarga stend bilan ishlashda rioya qilinadigan xavfsizlik 
qoidalarini izohlab o’rgatadi. Maxsus stend tuzilishini, uni ishlatish tartibini 
tushuntiradi. Stendga vertikal yoki gorizontal shpindelli paxta terish apparati 
o’rnatilib, apparat karkasi betonlangan yerga qo’yiladi (1-rasm). Apparat barabanlari 
orasidagi terish kamerasi ostidagi yerga uzunligi 5,7…6,0 metr bo’lgan nov 1 

---

43 
joylashgan. Apparat old, ya’ni 
A
tomonidagi nov ichiga uzunligi 
l
r
=1,6...1,8
m 
bo’lgan yog’och reyka 2 qo’yilgan. Reyka 2 da har 15 sm oraliqda teshik (uya)lar 
yasalgan, ularga tayyorlab qo’yilgan paxta tuplari bandi tiqib qo’yiladi. Nov 1 ning 
ikkinchi, B uchiga yelektromotor 14 yordamida aylantiriladigan lebedka barabani 13 
qo’yilgan bo’lib, tros 19 uni apparat old 
A
tomoniga qo’yilgan reyka bilan ulaydi.
Apparatni ishga tushirish uchun yelektromotor va ikki pog’onali reduktor 
qo’yiladi (sxemada ko’rsatilmagan). Reduktorning birinchi pog’onasi ishlatilsa, 
shpindelli baraban 
n
b
=105...110
ayl/min tezligi bilan, ikkinchi pog’onasi ishlatilsa, 
baraban 
n
b
=75...80
ayl/min tezligi bilan aylanadi. Lebyodka barabani diametri va 
aylanish tezligini shunday tanlash kerakki, trosni 
V
m

1,1...1,2
m/s tezligi bilan tortib, 
uni o’ziga o’raydigan bo’lsin, shunda paxta tuplari reyka bilan birgalikda terish 
kamerasiga 
V
m

1,1...1,2 m/s tezligida kiradi. Reduktor va lebyodkani ishga 
tushiradigan elektr motorlar alohida–alohida boshqariladi.