Mamlakatimizda ijtimoiy-iqtisodiy islohotlarni samarali amalga oshirish

tranzaksiya xarajatlarini
to‘lab 
berar ekan, har bir obligatsiyaning sof qiymati obligatsiyaning bozor qiymatidan 
past bo‘ladi. Shunday ekan, qarz kapitalining bahosi (
𝑘
𝑑
) obligatsiya egalarining 
talab etilgan qaytim stavkasidan yuqori bo‘ladi va quyidagi ko‘rinishga ega 
bo‘ladi: 
𝐇𝐚𝐫 𝐛𝐢𝐫 𝐨𝐛𝐥𝐢𝐠𝐚𝐭𝐬𝐢𝐲𝐚𝐝𝐚𝐧
 
𝐬𝐨𝐟 𝐭𝐮𝐬𝐡𝐮𝐦
 
=
1 − yilda
to
′
langan foiz
(
1 + 𝑞𝑎𝑟𝑧 𝑘𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎𝑙𝑖
𝑏𝑎ℎ𝑜𝑠𝑖
yoki k
d
)
1
+
2 − yilda
to
′
langan foiz
(
1 + 𝑞𝑎𝑟𝑧 𝑘𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎𝑙𝑖
𝑏𝑎ℎ𝑜𝑠𝑖
yoki k
d
)
2
110
Arthur J. Keown, John D. Martin, J. William Petty, Foundations of Finance, Global Edition, 8/E, Pearson, 
2014, p. 276-285 

---

177 
+
3 − yilda to
′
langan foiz
(
1 + 𝑞𝑎𝑟𝑧 
𝑘𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎𝑙𝑖 𝑏𝑎ℎ𝑜𝑠𝑖
yoki k
d
)
3
+
asosiy to′lov
(
1 + 𝑞𝑎𝑟𝑧
𝑘𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎𝑙𝑖 𝑏𝑎ℎ𝑜𝑠𝑖
yoki k
d
)
3
E’tiborga 
olish 
kerakki, 
tranzaksion 
xarajatlarni 
moslashtirish 
obligatsiyaning bozor qiymatini bu xarajatlarni to‘lab berilgandan keyin har bir 
obligatsiyadan tushadigan sof tushum bilan almashtirishni anglatadi. Moslashtirish, 
ya’ni diskont daraja (2) formulaning yechimini topadi, bunda qarz kapitalining 
korporativ soliqlarni to‘lagunga qadar bahosi yoki soliqqacha qarz kapitalining 
bahosi hosil bo‘ladi. Eng so‘nggida shuni hisobga olish kerakki, foizlar soliqlarni 
hisoblash paytida bazaga kiritilmaydi. Xulosa qilsak, qarz kapitalining bahosi 
qarzning soliqqacha bo‘lgan bahosini 1 minus korporativ soliq stavkasiga 
ko‘paytmasiga teng bo‘ladi. 
1-misol. Qarz kapitalining soliqdan so‘nggi bahosini hisoblash. 
Synopticom Korporatsiyasi yaqin kelajakda obligatsiya emissiya qilmoqchi va qarz 
kapitalning hozirgi bahosini hisoblamoqchi. Kompaniya investitsion bank bilan 
maslahatlashgandan so‘ng, moliyaviy ishlar bo‘yicha direktor 20 yillik emissiya 
qiymati 1000 dollarga va kupon qiymati 8% ga (8%*$1000=$80 yillik foizda ) 
teng bo‘lgan investorga 908.32 dollarlik sof tushum keltirishi mumkin bo‘lgan 
obligatsiyani emissiya qildi. Agar Synopticom Korporatsiyasi soliq stavkasi 34% 
ga teng bo‘lsa, firmaning soliqdan so‘nggi qarz kapitali bahosi qancha?