O karimova huquqshunoslik

Tabiatni muhofaza qilish obyektlari
Respublika qonuniga muvofiq tabiatni huquqiy
muhofaza qilish obyekti tabiat (tabiiy muhit)dir, u
obyektiv tarzda insondan tashqarida mavjuddir va uning
ongiga bog‘liq bo‘lmagan haqiqat, inson yashaydigan
makon, inson hayotining shart-sharoiti va vositasidir.
Bularga yerosti va yerusti suvlari, atmosfera havosi,
nodir va qimmatbaho mineral konlari, baliq xo‘jaligi,
o‘rmonlarning qo‘riqlanadigan mintaqalari, tarixiy-tabiiy
va yodgorlik bog‘lari, botanika va hayvonot bog‘lari,
o‘simlik va hayvonot dunyosi, qonunlarimiz va xalqaro
shartnomalar bilan belgilab qo‘yiladigan tartib asosidagi
boshqa hududlar hamda alohida muhofaza etiladigan
tabiiy hududlar kiradi. Yuqorida sanab o‘tilgan obyektlar
tabiat resurslari hamda tabiiy muhitning tarkibiy qismi
sifatida ta’riflanadi.
Tabiat resurslari
deyilganda, iste’mol manbayi
bo‘lgan va inson tomonidan foydalaniladigan tabiat un-
surlari tushuniladi. Inson hayotida ular turli-tuman iqti-
sodiy, madaniy, sog‘lomlashtirish, kommunal va oqartuv
vazifalarini bajaradi. Bunda bitta unsurning o‘zi bir
necha resurslar rolini bajarishi mumkin. Masalan, yerni
olaylik, u ishlab chiqarish vositasi va bino-inshoot joy-
lashtirish uchun fazoviy bazis rolini bajaradi. Unda
tuproq va oziq-ovqat resurslari mavjud. O‘rmon bir
vaqtning o‘zida yonilg‘i-xomashyo va sog‘lomlashtirish
resurslari bo‘lib hisoblanadi.
Tabiat boyliklariga atmosfera havosi ham kiradi.
Demak, atmosfera havosi tabiiy resurslarning tarkibiy
qismi bo‘lib, u umummilliy boylik hisoblanadi va davlat
tomonidan muhofaza qilinadi.
O‘simlik dunyosi ham umummilliy boylik bo‘lib, un-
dan oqilona foydalanish zarurligi O‘zbekiston Respub 
-
likasining 
«O‘simlik dunyosini muhofaza qilish va undan
foydalanish to‘g‘risida»gi
1997-yil 26-dekabrda qabul
qilingan qonunida belgilangan.

---

145
Davlat qo‘riqxonalari o‘z oldiga oddiy, odatiy va
noyob tabiiy majmualar, o‘simliklar va hayvonlarning ir-
siy fondlarini saqlab qolish va o‘rganish, tabiiy jara 
-
yonlar va hodisalar o‘zgarishi ustidan monitoring
o‘tkazish maqsadini qo‘ygan tabiatni muhofaza etuvchi
ilmiy tadqiqot muassasalari hisoblanadi. Davlat milliy
tabiat bog‘lari tabiatni muhofaza qilish muassasalari
bo‘lib, ularning hududlari alohida ekologik, tarixiy va
estetik qimmatga ega bo‘lgan, madaniy maqsadlarda
foydalanishga mo‘ljallangan tabiiy majmualarni qamrab
oladi.
Bu boyliklarni himoya qilish har bir O‘zbekiston
fuqarosining, shu bilan bir qatorda, siz yoshlarning ham
burchingizdir. Tabiatimizdagi boyliklarni kelgusi avlodlar
ham ko‘rishi, ulardan oziqa olishi bugungi kundagi har
bir shaxsning ularga bo‘lgan munosabatidan kelib
chiqishini yodda tutish kerak.