A. B. P a k ir d in o V u. A. V a L i X o n o V

G is t o p la z m o z — 
bizning sharoitimizda kain uchraydigan, OIV 
infeksiyasining noodatiy asorati bo'lib, 
His/oplasma capsulation
tomonidan chaqiriladi. Bu qo'zg'atuvchi AQSHning markaziy re- 
gionlarida. Karib basseynida. Lotin Amerikasining subtropik zona- 
larida endemik ravishda tarqalgan. Jaravon disseminatsiyalangan 
xarakterda bo'ladi, simptomlari nospetsifik: haroratning ko'tari- 
lishi. ozib ketish, tezda charchash, umumiy kamquvvatlik. qorin 
sohasida og'riq. gepatosplenomegaliya. limfadenopatiya. Kasal­
lik o'pkaning zararlanishi bilan boshlanadi. pnevmoniya bo'lishi 
mumkin, keyin esa gematogen y o i bilan shilliq qavatlarga. teri- 
ga. jigarga. taloqqa o'tadi. 10 % bemorlarda terida tomchisimon 
parapsoriazni eslatuvchi toshmalar paydo bo'ladi. Papuloskvamoz. 
papulonekrotik o'chog'lar. foilikulitni eslatuvchi toshmalar. pustu­
lalar. tugunlar kuzatiladi.
R u b r o fitiy a k asalligi 
qizil trixofitonlar tomonidan chaqiriladi. 
OIV infeksiyasiga chalinganlarda rubrofitiya xuddi polimorf erite-
69
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ma, seboreyali dermatit, kaft-tovon keratodermiyasi kabi kechishi 
mumkin. Kasalik ko'pincha tarqoq holda uchraydi, terining ko'p 
sohalarini qamrab oladi, eritematoz, eritematoz-skvamoz toshma­
lar asnosida infiltrat rivojlanib. papulalar ham paydo bo'lishi ku­
zatiladi. hatto pufakchalar ham rivojlanishi mumkin. Seboreyali 
dermatitga o'xshab kechganda. boshning sochli qismida. quloq 
supralari orqasida. peshonada, yuzda. tananing yuqori qismida 
eritematoz-skvamoz toshmalar. y o g ii qaloq-qipiqlar. pustulalar. 
papulalar hosil bo'ladi. Teri quruqlashgan, unsimon qipiqlar bilan 
qoplangan bo'ladi. eritema dog'lari uzuq-uzuq holda joylashgan.
Kasallik og'ir kechganda qorinning pastki qismini. kindik. 
dumba. son sohalarini qamrab oladi. Keratodermivaga o'xshab ke­
chganda biroz bilinuvchi unsimon qipiqlar hosil bo'lishidan tortib, 
to kaftlarda va tovonlarda kuchli rivojlangan keratotik massalar 
paydo bo'lish darajasigacha yetishi mumkin. ko'plab yassi papu­
lalar hosil b o ‘lishi kuzatiladi. Rubrofitiya kasalligi OIV infeksiyasi­
da kelib chiqqanda. tirnoqlarda onixiya va paronixiyalaming rivoj- 
lanishi qonuniy holdir. Bu 
p ro ksim a l tirnoq osti on ixo m ikozi
deb 
ham ataladi. K o'pincha buni qizil trixofitonlar chaqirsada, b a’zan 
kandidozlar ham sabab bo'lishi mumkin. Bunda tirnoq piastinkasi- 
ning proksimal qismida sutsimon oq dog' paydo bo'ladi. Kasallik, 
asosan. oyoq tirnoqlarini zararlaydi, qo 'liar tirnoqlarining zarar­
lanishi paronixiyalaming asorati sifatida yuzaga keladi.Infeksiva 
tirnoq matriksini zararlashi tufayli, tirnoq valigining orqa tomonida 
oq dog'cha paydo bo'ladi va asta-sekin kattalasha borib. tirnoqning 
oysimon qismini butunlay qoplab oladi. Bu dog' distal tomonga 
qarab kattalashishda davom etadi. tirnoq plastinkasining butun 
ichki yuzasini qoplab oladi. Agar kasallik kandidozlar tomonidan 
chaqirilgan boisa.tirnoqlar qalinlashadi.tiniqligini yo'qotadi, rangi 
qo'ng'ir-qora tusga kiradi. ko'ndalang chiziqchalar paydo b o 'la­
di. Bir vaqtning o'zida tirnoq valigi ham zararlanadi, ular og'riydi. 
shish kuzatiladi,giperemiya mavjud bo'lib. u yerni bosib ko'rilsa. 
bir tomchi yiring chiqadi, bosganda og'riq kuchayadi (15-rasm).
70
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

15-rasm.