A. B. P a k ir d in o V u. A. V a L i X o n o V

Z a in b u r u g T i i n f e k siy a la r
Ikkilamchi kasalliklar va Ol ichida eng asosiylaridan biri hi­
soblanadi. chunki zamburug'li infeksiyalar bu davrda juda ko'p 
uchraydi va og'ir kechadi. 10 dan ortiq har xil mikozlar ichida kan- 
didozli ezofagit, kriptokokkoz. koksidioidomikoz va gistoplazmoz 
OITS indikatorli kasalliklar toifasiga kiradi va ularning m a iu m
klinik shakllari OIV infeksiyasining bosqichlarini aniqlashda
61
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

muhim hisoblanadi. CDC ekspertlari 1993- yili quvidagi mikozlar- 
ni OIV infeksiyasi bilan bog'liq deb hisobladilar:
- orofaringeal kandidoz;
-persistirlovchi, tez-tez qaytalanuvchi yoki davolashga chidam- 
li (davolash qiyin bo'lgan) kandidozli vulvovaginit;
-tr a x e y a . bronxlar va o'pkaning kandidozi;
- qizilo'ngachning kandidozi:
- tarqoq yoki o'pkadan boshqa a'zolarni zararlagan koksidioi- 
domikoz:
- o'pkadan tashqari a ’zolarni zararlagan kriptokokkoz:
- tarqoq va o'pkadan boshqa a'zolarni zararlagan gistoplazmoz.
Yuqorida ko'rsatilgan mikozlarning rivojlanishi OIV infeksi-
yasining progressiyasidan (kuchavib borayotganidan), alomatlarsiz 
(latent) davridanklinikjihatdan namoyon bo'luvchi davriga o tgan- 
ligidan dalolat beradi. Gistoplazmoz va koksidoidomikoz endemik 
kasalliklarga kiradi. bi/ning regionda qariyb uchramaydi. shuning 
uchun bizning sharoitimizda ahamiyati yuqori emas. Bizning sha- 
roitda eng ahamiyatga molik mikoz bu kandidozdir. Mikozlar ichi­
da 
k a n d id o z
eng ko'p uchraydigan ikkilamchi infeksiyadir. Qa­
riyb barcha bemorlarda (OITS bosqichidagi bemorlarning 90 %dan 
ortig‘ida) kandidozning u yoki bu ko'rinishdagi shaklini aniqlash 
mumkin. Immun tanqisligi ortib borgani sari kandidoz rivojlanish 
xavfi ham ortib boraveradi. Quyidagi tablitsada OIV infeksiyasi bi­
lan og'rigan bemorlarda CD4 hujayralar miqdoriga bog'liq holda 
kandidozning uchrashi keltirilgan.
Orofaringeal kandidozda bemorlar tomoq sohasidagi o g iiq q a . 
yutinishning qiyinlashuviga. tomoqda qichishishga, og'izning 
quruqshashi va achishishiga shikoyat qiladilar. Kasallik o'chog'i 
tilda - 64 %, qattiq tanglayda - 19 %. yumshoq tanglayda - 17 %, 
halqumda - 16 %. lunjda - 16 %. lablarning burchagida - 14 % 
joylashadi. demak. ko'pincha bir vaqtning o'zida bir necha soha 
zararlanadi. Terining burmalari kandidozi OIV infeksiyasida kam- 
roq uchraydi. Agar paydo bo'lsa. perianal va chov sohalarida jo y ­
lashadi (3-jadval).
62
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

3- jaclval