www.ziyouz.com
kutubxonasi
158
yog‘ilib kelayotganday bo‘lib tuyuldi, Gulimxon go‘yo shaffof suv ostidan turib qarayotganday
chehrasi o‘zgarib, qiyshayib ketgandi. Uning azobini ko‘rib Bo‘ston dod solay derdi, aftoda holidan
yuragi ezilardi. Kechagina gullab-yashnab turmaganmidi shu juvon? Bo‘ston uning es-hushini yo‘qotib
qochib borayotgani, ustidagi ipak ko‘ylagi ko‘kragi uzra yig‘ilib qolgani, yangigina qora mahsisi
motam uchun kiyilganday bo‘lib turgani, sochlari esa azador xotinlarniki kabi o‘rilganiga hech chiday
olmas, ko‘ksini chok-chok qilib tashlagisi kelardi.
— Qayokqa, qaeqqa ketyapsan, Gulimxon?— dedi Bo‘ston va beixtiyor uning qo‘lidan ushladi.
— Men dovonga, uning oldiga boraman,— dedi Gulimxon allaqanday parishon tovush bilan.
Bo‘ston: «E-hoy, aqling o‘zingdami? U yerda nima qilasan? Qanday yetib borasan? Bunday yupqa
ko‘ylakda ko‘z ochib-yumguncha shamday qotib qolasan-ku?» deb urishish o‘rniga, yalinib, o‘tina
boshladi.
— Hozir emas. Kechasi bo‘lib qoldi, Gulimxon. Boshqa bir payt borarsan. U joyni o‘zim senga
ko‘rsataman. Hozir unday qilma. Yur, uyga. Qizlar qo‘rqib yig‘lashyapti, Orzigul xavotir olyapti.
Bemahal bo‘lib qoldi. Yur, endi Gulimxon, iltimos.
Gulimxonning qaddi g‘am-alam yukidan dol edi. U indamasdi.
— Usiz men qandoq qilaman?— hasrat bilan shivirladi u boshini chayqab.— Qandoq qilayki, u
yolg‘iz qoldi, qandoq qilayki, uni o‘rab-chirmab, aza-motam tutib yerga qo‘yolmadim? Mozor
bitmagan ekanmi peshonasiga?
Bo‘ston unga nima deb taskin berishni bilmasdi. U cho‘pon yozda ham, qishda ham oyog‘idan
qo‘ymaydigan kirza etikda, bo‘ynida sochik, suyakdor yelkalariga ilgan maykasi valangar holda
gunohkor boshini xam qilib ayol qoshida turardi. Bemajol, gunohkor, bechora. Bu juvon yo‘qotgan
narsaning o‘rnini hech narsa bilan hech qachon to‘ldirib bo‘lmasligini u tushunardi. Va agarda uning
erini tiriltirib, o‘rniga o‘zi yota olsaydi, buni bir zum ham o‘ylanib o‘tirmay ado etgan bo‘lardi.
Ular o‘z o‘ylariga botib, jim qoldilar.
— Ketdik,— Bo‘ston Gulimxonning ko‘lidan tutdi.— Biz odamlar Ernazarni yo‘qlab keladigan
joyda bo‘lishimiz kerak. Uyda bo‘lishimiz kerak.
Gulimxon uning yelkasiga bosh qo‘ydi. Xuddi o‘z otasiga hasratini to‘kib solayotganday silkinib-
silkinib iig‘lab, ich-ichidan otilib kelayotgan o‘kirig‘ini bosib, nimalarnidir tinimsiz ho‘ngrab
pichirlardi. Bo‘ston uni suyab oldi. Ular birga-birga yig‘lab, hasrati ko‘yiga botib uyga qaytdilar.
Chappar urib gullagan tog‘ o‘t-o‘lanlarining o‘tkir muattar islariga to‘lgan osuda yoz oqshomi so‘nib
borardi. Ernazarning qizlarini yetaklagan Orzigul ularga peshvoz chiqdi. Xotinlar bir-birlarini
ko‘rgach, yana quchoqlashdilar va uzoq ayriliqdan so‘ng topishganday ho‘ng-ho‘ng ko‘zyoshlarini
to‘kdilar...
Yarim yil o‘tgach, Orzigul rayon kasalxonasida yotgan, Gulimxon esa sohil bo‘yidagi baliqchilar
qishlog‘iga ko‘chib ketgan edi. Bo‘ston o‘sha oqshomni esladi, bostirib kelgan hislardan to‘lqinlanib,
ko‘zini tuman qopladi.
Bo‘ston palatada xotini yotgan karavot yonida o‘tirar, uning pajmurda, oqarib ketgan chehrasiga
joni achib termulardi. Kuzning iliq kuni edi, palatadagi boshqa bemorlarning ko‘pchiligi hovlida
aylanib yurishardi. Shunda Orzigulning o‘zi gap ochib qoldi.
— Sizga aytadigan so‘zim bor edi.— So‘zlarini ohista chaynalib aytarkan, Orzigul eriga bazo‘r
ko‘zlarini ko‘tarib qaradi. Bo‘ston shu kecha uning yana ham sarg‘ayib ketgani, oriqlaganini payqadi.
— Qulog‘im senda, Orzigul. Nima demoqchi eding?— mehribonchilik bilan so‘radi Bo‘ston.
— Siz doktor bilan gaplashdingizmi?
— Gaplashdim. U aytdiki...
—Shoshmang. Nima degan bo‘lsa degandir, keyin sizga shuni aytmoqchi edimki...
Bu so‘zlardan Bo‘stonning yuragi orqaga tortib ketdi. U kissasidan ro‘molchasini chiqardi-da, ter
bosgan manglayini artdi.
Chingiz Aytmatov. Qiyomat (roman)
Do'stlaringiz bilan baham: |