R. S. Amriddinova mehmonxona servis xizmati

Turistlar va sayohatchilarni joylashtirish vositalari
Mehmonxonalar va 
shunga o‘xshash 
korxonalar
Ixtisos-lashgan 
joylashtirish 
vositalari
Xususiy 
joylash-tirish 
vositalari
Mehmonxonalar 
Motellar 
Pansionatlar 
Nomerli klublar
Turistik bazalar
Yoshlar 
mehmonxonalari
Turistik 
mehmonxonalar
Turistik qishloq 
(uylar guruhi)
Bungalo 
Davolash 
mehmonxonalari
Mehnat va dam olish 
lagerlari 
Transportdagi 
joylashtirish 
vositalari
Rotel 
Botel, flotel 
Shaxsiy 
turarjoy
Xususiy 
uylardagi 
ijaraga olingan 
xonalar
Xususiy 
agentlardan 
ijaraga olingan 
xonalar
Qarindoshlar va 
tanishlar-nikida 
joylashish
Plyaj mehmonxonalari
Tijorat asosidagi va 
maxsus joylashtirish 
vositalari

---

3.1-sxema. Jahon turistik tashkiloti tomonidan tavsiya etilgan joylashtirish vositalari tasnifi
Mehmonxona korxonalarining shinamlik darajasiga ko‘ra tasnifini 
ko‘rib chiqishda xalqaro amaliyotda yuzaga kelgan tasniflarni hamda 
ularni amalga oshirish tartibini bevosita belgilovchi hujjatlarni ishlab 
chiqishga nisbatan yondashuvlarni alohida qayd etib o‘tish kerak. 
Birinchi yondashuvda bunday hujjatlarni ishlab chiqish, amalga tatbiq 
etish va nazorat qilish bilan davlat organlari shug‘ullanadi, ya’ni 
mehmonxona korxonalari shinamlik darajasining, balki, boshqa 
joylashtirish vositalarining, shuningdek ovqatlanish korxonalarining davlat 
tomonidan belgilangan rasmiy tasnifi mavjud. Xususan, bunday 
yondashuvga misollar Fransiya va Rossiyada kuzatiladi. Fransiya milliy 
tasnifi Hunarmandchilik va turizm ishlari bhyicha savdo vazirligining 
1966 yil 13 iyuldagi 66
/
371 son qarori bilan amalga kiritilgan. Rossiya 
Federatsiyasida mehmonxonalarni tasniflash RF – GOST R 50645-94 
«Turistik-ekskursiya xizmatlari khrsatish. Mehmonxonalar tasnifi» davlat 
standartiga asosan amalga oshiriladi. 
Ikkinchi yondashuvda hujjatlarni ishlab chiqish, amalga oshirish va 
nazorat qilish bilan kasaba uyushmalari va birlashmalari shug‘ullanadi. 
Masalan, Germaniyada bu jarayonlarni Mehmonxona va restoran 
xo‘jaliklari birlashmasi (EHOGA), Shveysariyada – Shveysariya 
mehmonxona sohiblari uyushmasi amalga oshiradi. 
Jahon amaliyotida shunday holatlar ham uchraydiki, bir mamlakat 
doirasida bir nechta tasniflash tizimlari amal qiladi. Masalan, Buyuk 
Britaniyada «tojlar» tizimi bilan bir qatorda, Britaniya turistik agentliklar 
uyushmasi – 
«Britich Travel Authority»
(BTA) tomonidan taklif qilingan 
tasniflash tizimi qo‘llaniladi:
45
Mehmon uylari
Ijtimoiy turizm 
korxonalari
Boshqa joylashtirish 
vositalari
Bastay 
Manzilgohlar, 
kulbalar
Alpotellar 
Boshqalar
Boshqa muassasalar

---

-
byudjet mehmonxonalari – shaharning markaziy qismida joylashgan 
va qulayliklar minimumiga ega mehmonxonalar;
-
turistik toifadagi mehmonxonalar – tarkibida restoran va bar bo‘lishi 
shart;
-
o‘rtacha toifadagi mehmonxonalar – xizmat khrsatish saviyasi ancha 
yuqori bo‘lgan mehmonxonalar;
-
birinchi toifa mehmonxonalar – shinamlik darajasi juda yuqori 
bo‘lgan, a’lo darajada xizmat ko‘rsatiladigan mehmonxonalar;
-
oliy toifa mehmonxonalar – yashash va xizmat ko‘rsatish ekstra 
darajada bo‘lgan mehmonxonalar.
Buyuk Britaniyada amal qiluvchi «tojlar» tizimini «yulduzlar» tizimi 
bilan uyg‘unlashtirish uchun «tojlar»ning umumiy miqdoridan bitta 
«yulduz»ni ayirish kerak (masalan, to‘rt «tojli» daraja uch «yulduzli» 
darajaga teng). 
Yuqorida ko‘rib chiqilgan Britaniya agentliklari uyushmasi tomonidan 
taklif qilingan mehmonxonalarni tasniflash tizimi ham shunday 
muvofiqlikni nazarda tutadi:
-
byudjet mehmonxonalari – 1 yulduz;
-
turistik toifa mehmonxonalari – 2 yulduz;
-
o‘rtacha toifa mehmonxonalar – 3 yulduz;
-
birinchi toifa mehmonxonalar – 4 yulduz;
-
oliy toifa mehmonxonalar – 5 yulduz.