Microsoft Word kuk turklari asiri ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
97
uyga kelgach, unga «qovurilgan go‘shtni mushuk yeb qo‘ydi», deb shikoyat qilibdi. Jahli 
chiqqan eri darhol mushukni olib taroziga solib tortibdi va mushuk roppa-rosa bir kilo 
chiqibdi. Agar go‘shtni yegan mushuk bo‘lsa, go‘sht qani va agar go‘sht uning ichida 
bo‘lsa, mushuk qani? - degan ekan qiziqqon er...»
136
Ushbu javob mazmunining ikki ma'noliligi o‘z yo‘liga, lekin undagi mantiq yuragimda 
turli xil tuyg‘ularni uyg‘otib yubordi. O'quvchilik yillarimda bir kuni siyohdon tagidagi 
chuqurchada bir yozuv borligini sezib qoldim. Buni qiz bola yozgani bilinib turardi: «Men 
seni sevaman va javobingni intizorlik bilan kutaman». Qanaqa ahvolga tushganimni bir 
tasavvur qiling. O'shanda javob yozib, bu gapni kim yozganini so‘ragandim. Lekin gapni 
yozgan qiz o‘zini ko‘rsatmadi, shunga qaramay, hayotim maktublardagi sirli muhabbat 
hayajonlariga to‘liq kechdi. 
Hozir Lining qisqacha xatini o‘qib, negadir o‘sha tuyg‘uni boshimdan kechirdim, garchi u 
sevgi haqida emas, balki mening hayotim va o‘limim xususida edi. 
Men sharq she'riyatidan tarjima qilib turardim. Bir gal qaysidir kitobga yozilgan 
so‘zboshida shoirning bir satrini sharhlash an'anasi mavjud ekanini o‘qiganman. 
So‘zboshi muallifi gapida davom etar ekan, agar biror kishi shu shoirning bir satrini 39 
yo‘lda sharhlagan va bu satr ortida boshqa narsa yo‘qligiga ishonch hosil qilgan bo‘lsa, 
boshqa bir mutaxassis bu sharhga yana 47 ta qo‘shimcha sharh yozganini aytgandi.
Shuni nazarda tutgan holda, Lining mushuk va go‘sht to‘g‘risidagi so‘zlarini birgina 
tuyg‘u bilan sharhlashga yuragim betlamagan bo‘lardi: «Li josusmi yo jangari?» yoki: «U 
Jon emasmi, agar shunday bo‘lsa, bu yerda nima qilib yuribdi?» Hatto: «Li mening 
qiyofadoshimmi yoxud o‘zim Li emasmanmi?» deb ham so‘ray olmasdim. Hozir o‘sha 47 
ta qo‘shimcha sharh yozgan ikkinchi bilimdonga o‘xshab, yozishmada batamom boshqa 
qatlam ham mavjudligini ko‘ra oldimki, uni sizlarga tushuntirishga harakat qilaman. 
137
Hafsalam pir bo‘lgandi. Xonavayron bo‘lgandim hatto. Na rasm va na qari darvish bor, 
buning ustiga Shinjonda har xil bosh og‘riqlarga yo‘liqardim. Ertasiga kunning qoq 
yarmida, biror jonzot inidan chiqmay yashirinb yotadigan mahal yana o‘sha joyga 
bordim. Yaxshiki, o‘yinqaroq bolalarni uchratib qoldim va ular darvishning ikki-uch yil 
oldin ketib qolganini aytishdi. Meni Turfonga bog‘lab turgan birgina rishta - bu Zevning 
kundaligi edi. Bolalar hamma narsadan xabardor bo‘lib, ularning biri Urumchida 
yashaydigan Shia Chang xolaning ismini bilar, uning bu yerda ukasi ham borligini aytib 
berdi. Xolaning ukasi yaqinda qamoqdan qaytdi, dedi bolakay va hatto menga uning 
qaerda yashashini ko‘rsatib qo‘yishgacha rozi bo‘ldi. Garchi u Kariz degan joy yoki yer 
osti o‘ralari yaqinida bir manzilni ko‘rsatib qo‘ygan esa-da, lekin hali Shia Changning 
ukasi bilan uchrashishga tayyor emasdim. Axir unga nima ham derdim: «Salom, Men 
Zevning kundaligini o‘qib chiqdim...?» deymanmi? Xo‘sh, nima bo‘pti?

---

Ko‘k Turklari asiri (roman). Nouman Smaylz