Microsoft Word kuk turklari asiri ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
49
soliqday: qor tun qo‘yniga osmondan tushib keladi, qo‘mondonning ho‘l qor tagida 
yo‘qolgan chirog‘i: hech kim xavfsizroq joy yoki jarlikning qaerdaligini bilmaydi, faqat 
arqonni bo‘shroq ushlagan holda xavfsirab yurishdan o‘zga iloj yo‘q, mabodo biror kishi 
qulab, halok bo‘lsa, zum o‘tmay sening ham bor-yo‘qligingga kafolat yo‘q...
Yumshayotgan tonna-tonna qorga, muzning metalsimon qatlamlariga qaramay, 
daryoning shovqini bir zum ham to‘xtamaydiganga o‘xshaydi. Yo bu shunchaki boshdan 
oxirigacha bizni ta'qib qilib kelgan sarobmikin? Yo boshqa narsami? 
Men yurishimizning eng so‘nggi kunini yaxshi eslayman, lekin oxirgi kun bo‘lmaganda, 
eslab qolgan bo‘larmidim-yo‘qmi, ishonchim komil emas. Tunda ketar ekanmiz, birdan 
tog‘ tugab, qorlar o‘rniga oldimizda uzun kenglik ko‘rindi va hammamizning ko‘zimiz 
yaqindagina izillatib turgan shamoldan keyingi issiq havoning ufurishiga o‘xshagan 
shaytoniy olovlarga tushdi. Qo‘mondon to‘xtashimizni va yo‘l sumkalarimizni qo‘yishni 
buyurdi. Biz arqonlarimizdan bo‘shalgandik, telba yigit haligi olovga qarab zorlana 
boshladi. Qo‘riqchi unga e'tibor bermadi, balki uning ham ko‘nglida xuddi shunday his 
g‘imirlagandir. Qo‘mondon bizni sanab chiqdi va oxirgi marta olov yoqib, so‘nggi 
kartoshkalarni pishirishimizni aytdi. Araqlarimizning ko‘p miqdordagisi ichimiz va 
tashimizni qizitish o‘rniga, olov yoqish uchun sarflandi. Olovni tanalarimiz bilan o‘rab 
olib, oxirgi burdani yeb tugatganimizda, qo‘mondon shunday dedi: «Biz ularni uxlab 
yotgan paytlarida qo‘lga tushiramiz!» 
Tog‘ qishlog‘ini erta azonda ishg‘ol qildik. Hatto Li bilan menga ham pulemyot berib, 
qo‘riqchimiz bilan birga tog‘ chetidagi eng kichik uyni olishga jo‘natishgandi. Garchi otish 
haqida ogohlantirilgan bo‘lsak ham, hayajon va qo‘rquvdan qurolimni u yoq-bu yoqqa 
burib, so‘kinardim xolos. Uyga kirganimizda, unda qari bir kampir o‘tirar, bizni 
chaqirilmagan ajinaga o‘xshatib, bir yondan ikkinchi yonga o‘girilib oldi. Kampirning yuzi 
ko‘pib, achib ketgan xamirga o‘xshardi... 
66
«Xuddi shunaqa narsa tabg‘achlar, o‘n-o‘q qabilasi, Qitanlar va boshqalarda ham sodir 
bo‘ldi. Tongyuquq va Elturish-xonning donoligi, keyinroq Kul-Teginnning kuchi ularning 
popugini pasaytirmaganda, Ko‘k Turklari bundan-da battar, bundan-da past va kuchsiz 
bo‘lgan bo‘lur edilar. Hozir Bilga-Hoqon ularning o‘z tushi haqidagi ta'biriga go‘yoki 
dunyodagi bor aqlu zakovatni aytib berishayotganday quloq tutardi. Ishdan 
bo‘shaganidan beri ichishga mukkasidan ketgan shu yerlik shomon Udeganing o‘zini 
taklif qilsa yetmasmidi? U o‘zimizning Bashorat Kitobidan quyidagilarni o‘qigan bo‘lardi: 
«Men oltin qanotli qora yirtqich qushman. Tanamdagi ranglarning sanog‘i ham yo‘q. 
Dengiz uzra uchar ekanman, ko‘nglim tusagan narsani tutaman va xohlagan narsamni 
yeyman. Ana shunaqa kuchliman men! Bilingki, bu yaxshi alomatdir! 
Men ola-bula va uchqur lochinman! Daraxt ustida o‘tirganimdan behad mamnunman. 
Eshityapsizmi? 

---

Ko‘k Turklari asiri (roman). Nouman Smaylz