Mavzu: Shaxsning o‟z-o‟zini anglashi va Men—kontseptsiyasi. Shaxsning sotsial tasavvurlari 1

istaklariga mos keladigan bo‟libetishishini anglatadi
. «Ideal Men» shaxsning 
o„znni o„zi tarbiyalanishida muqarrar orientir bo‟libxizmat qiladi. Pedag‟g ushbu 
„rientirning xarakteri va tahsirchanligini aniqlay borgan holda tarbiyalanuvchiga 
jiddy tahsir o„tkazish mkonnga ega bo‟ladi. Bunda yosh yigitcha yoki qizcha o„z 
hayotini yo„lga qo„yish uchun ideal sifatida qanday idealga qarab mo„ljal olishini 
bilish muhimdir. Chunki bu namunalarning ijtimoiy qiymati juda ham farq qiladi 
va ularning sababiy ahamiyati esa juda buyukdir. 
«Men-siymo» hosil bo‟lishining yana bir ko„rinishi «hayoliy Men» dan iborat 
ekanligini, yahni subyektning agar iloji bo„lsa, orzu qilgani kabi darajaga etish
umumana o„zining tasavvur qilganidek bo‟libqolish istagida ekanligini aytib 
qo„yish kerak. «Menning bu xildagi» siymosi ayniqsa o„sirnlik va yoshlik davrida 
juda katta ahamiyatga ega. Negaki yuqori sinf o„chuvchilarida kelajak uchun 
rejalar tuzishga moyillik mavjud bo„lib, orzu-umid tusini oladigan hayollarsiz 
bunday rejalarni tuzish mumkin emas. 
O„zining hayoliy «Men»ini yaratish faqat yoshlarga emas, balki katta yoshdagi 
odamlarga ham xosdir. Bunday «Men-siymo»ning sababiy ahamiyatini baholashda 
indivndning hayotdagi hamda tevarak-atrofdagilar bilan o„zaro mun‟batdagi o„z 
mavqei va o„rnini obyektiv tarzda o„zining «hayolan men»i sifatida tushunilishidan 
iborat bo‟libqolgan-qolmaganligini bilish muhim ahamiyatga egadir. Shaxsning 
tuzilishida uning o„zi to„g‟risida „rzu qilinganlarning ro„yobga chiqishiga yordam 
beradigan xatti-harakatlar bilan mustahkamlanmaydigan xayoliy tasavvurlarning 
ustulligi kishi faoliyatni hamda o„zini anglab etishini chalg‟itib qo„yadi va oqibat 
natijada „rzu qilingan narsalar bilan haqiqatda ro„yobga chiqqan narsalar bir-biriga 

---

mos kelmaganligi vajidan unga shikast etkazib qo„yadi.