1-мавзу: Технология фани Давлат таълим стандарти, ўқув дастури, дарслик ва методик қўлланмалари мазмуни

 
9-мавзу: Технология фанидан синф ва мактабдан ташқари ишларни ташкил 
қилиш ва ўтказиш йўллари
(4 соат амалий машғулот). 
Амалий машғулотдан кўзланган мақсад:
технология фанидан синфдан ва мактабдан ташқари ишларни ташкил қилиш 
ва ўтказиш кўникмаларини ривожлантиришдан иборат. 
Тингловчилар фаолиятини ташкил қилиш бўйича йўл-йўриқлар: 
Машғулот кичик гуруҳларда ишлаш методи ёрдамида ташкил қилинади. 
Гуруҳларга қуйидаги топшириқлар берилади: 
Қуйида келтирилган назарий материалнинг тегишли қисмини ўрганиб 
чиқинг ва қуйидаги мавзулар бўйича тақдимот тайёрланг ва уни намойиш 
қилинг. 
 
1-гуруҳ мавзуси: 
Технология фанидан синфдан ва мактабдан ташқари 
машғулотлар ҳамда уларни ташкил қилиш методикаси. 
2-гуруҳ мавзуси:
Технология фанидан тўгарак ва кўрик-танловларни 
ташкил қилиш. 
 
Амалий машғулот учун назарий материаллар: 
Синфдан ва мактабдан ташқари таълим жараёнида ўқувчилар мустақил 
ижодий 
ишлашга, 
уларда 
изланишлар 
олиб 
бориш 
элементларини 
шакллантиришга ва келажакда уларни онгли равишда тўғри касб танлашларида 
алоҳида ўрин эгаллайди. Дарсдан ташқари таълим жараёни ўқувчилар шахсини 
шаклланишида, топширилган иш учун масъулиятни сезиш ва уларни келажак 
меҳнат фаолиятига тайёрлаш каби тарбиявий роль ўйнайди. 
Ўқув тарбиявий ишлари ҳар доим, ҳар дарс давомида, синфдан ва мактабдан 
ташқари таълим жараёнида ҳам узвийликни таминлаши зарур. 
Синфдан ва мактабдан ташқари таълим жараёнини ўтказиш нафақат 
ўқувчиларга балки ўқитувчилар учун ҳам фойдалидир. Бунда ўқитувчи ўз 
ўқувчиларини яхшироқ билиш, улар билан муомала қилиш ҳамда доимо 
замонавий фан-техника янгиликлари билан танишиб боришга ҳаракат қилади. 
Синфдан ва мактабдан ташқари таълим жараёни ўқув-тарбиявий 
фаолиятнинг муҳим ва таркибий қисмларидан бири ҳисобланади. Унинг асосий 
вазифаси – ўқувчиларнинг замонавий фан-техника соҳаларида ўз мустақил 

---

197
фаолиятлари ва ижодий қобилиятларни ҳар томонлама ривожлантиришдан
иборатдир.
Синфдан ва мактабдан ташқари таълим жараёни ўқувчиларни технология 
фани дарсларига бўлган муносабатларини ўзгартириб, унга нисбатан масъулият 
билан қарашга ўзларининг ўқувчилик масъулиятларини чуқурроқ хис этишга, 
фаолроқ ўрганишга интилиш ва ўқитувчига физика хонасини жиҳозлаш ва бошқа 
ташкилий ишларга яқиндан ёрдам беришга ундайди. Ўқувчиларни у ёки бу 
мавзуни чуқур ўзлаштиришларига ёрдам беради. 
Умумий ўрта таълим мактабларида олиб бориладиган синфдан ва мактабдан 
ташқари ишлар мазмунига кўра, уларни иккита гуруҳга ажратиш мумкин. 
Биринчисига ўқув мазмуни билан боғлиқ бўлган ишлар бўлиб, улар турли 
сабабларга биноан дарсдан ташқари вақтларда олиб борилади. Синфдан ва 
мактабдан ташқари ишларнинг мақсади – ўқувчиларнинг Давлат таълим стандарти 
ва ўқув дастури асосидаги билим, кўникма ва малакаларни эгаллай олишларига 
қаратилган. 
Бундай синфдан ва мактабдан ташқари таълим жараёнини иштирокчилари 
асосан ёмон ўзлаштирувчи ва дарс машғулотларни қолдирувчи ўқувчилар 
бўлсалар, иккинчи қисми яхши ўзлаштирувчи ва фанга қизиқувчи ўқувчилар 
бўлиб, улар ўқитувчидан қўшимча топшириқлар олиб, турли буюмлар 
тайёрлайдилар ёки мазмун жиҳатдан анча қийин бўлган мавзуларни билан 
шуғулланувчи, ўз устида мустақил фаолият олиб борувчилардан иборат. 
Бундай дарслар асосан камдан кам гуруҳ билан индивидуал ҳолда дарсларни 
олиб боришга қаратилган бўлади. Булар асосан ўқувчиларнинг ҳар икки хилига 
ўқитувчи томонидан қўшимча консультатциялар беришидан иборат бўлиб, асосан 
фан ўқитувчисининг фаол қатнашиши орқали амалга оширилади.
Иккинчи гуруҳ эса синфдан ва мактабдан ташқари ишлар мазмуни 
жиҳатидан технология фани дарслари билан боғланган бўлсада, улар технология 
фани дастуридан ташқарига чиқади ва ўқувчиларнинг билим, кўникма ва 
малакаларини чуқурлаштириш ва технология фанининг ҳозирги замон ютуқлари 
билан ўқувчиларни кенгроқ таништиришга қаратилган бўлади. 
Синфдан ва мактабдан ташқари таълим жараёнини ташкилий нуқтаи 
назардан ва ўқув ишларини унга жалб этилиши томонидан уларни учта турга 
ажратиш мумкин. Индивидуал, гуруҳий ва оммавий тартибда.