A ashirov, sh. Atadjanov

1.4. Etnologiyaning boshqa fanlar bilan aloqalari
E tn o lo g iy an in g asosiy obyekti h iso b la n g an etn o s o ‘z 
taraqqiyoti asnosida iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy va madaniy sohalarda 
faoliyat yuritadi. Etnos faoliyatining turli yo‘nalishlarini m azkur 
m adaniyat va jam iy atn i tadqiq etuvchi boshqa fanlar ham
o ‘rganadi. Etnologiya yuqorida ta ’kidlanganidek, doimiy ravishda

---

turli-tum an yondosh fanlar bilan o ‘zaro aloqada taraqqiy etib, 
rivojlanib boradi. 
Antropologiya, madaniyatshunoslik, arxeologiya,
sotsiologiya, politologiya, geografiya va etnografiya 
kabi fanlar 
o ‘z tadqiqot mavzulari yaqinligi jihatidan etnologiyaga juda yaqin 
turuvchi yondosh fanlar hisoblanadi.
Etnologiyaning mazkur fanlar bilan doimiy aloqasi turlicha 
bo ‘lib, ularning har biri bilan m a’lum m uam m olar va savollar 
doirasidagina o‘zaro munosabatga kirishadi.
Etnologiyaga nisbatan yaqinroq fan antropologiya hisoblanadi. 
H ar ikki fan ham irqlarning kelib chiqishi va ularning dunyo 
bo‘ylab tarqalishi, tarixiy-madaniy rivojlanish jarayonida odamlar 
jism oniy qiyofasining o ‘zgarishi, etnoslarning antropologik 
tuzilishi kabi savollarga javob izlaydi. Hozirgi kunda ijtimoiy, 
madaniy, psixologik, strukturaviy, simvolik antropologiya kabi 
mustaqil ilmiy yo‘nalishlarning mavjudligi bois bular orasidagi 
m unosabatda m a’lum bir darajadagi noaniqliklar saqlanib 
kelmoqda.
Zamonaviy G ‘arb fanida «etnologiya» va «antropologiya» 
terminlari orasida amalda qat’iy o‘rnatilgan chegara mavjud emas. 
Ba’zi tadqiqotchilar 
«etnologiya»
va «
antropologiya
» term inlarini 
o ‘zaro sinonim deb izohlaydilar. Bizningcha, bunday baholashda 
ular antropologiyada etnogenez va demografik jarayon hech 
qachon tadqiqot obyekti bo‘lmaganligini bir oz nazardan chetda 
qoldiradilar.