O‘zbeкiston respubliкasi

WP
m

WP
m
]
tipik ko‗rinishi hosilasi. Chunki birinchi gapni 
ikkinchisisiz qo‗llab bo‗lmaydi. 
Кim kelsa, u voqeani aytib beradi 
gapining har ikkala qismi mazmunan bir-birini taqozo etadi, shaklan 
esa [
WP
m

WP
m
] qolipi mahsulida ham, [
WP
m

WP
m
] 
mahsulida 
ham nisbiy so‗zlar ishtirok etadi. Ammo [
WP
m

WP
m
] 
qolipli 
gaplarda u mutanosiblikni kuchaytiradi, ammo uni hosil qilmaydi. 
Demak, [
WP
m
-WP
m
] umumiy qolipining ko‗rinishidan bo‗lgan 
[
WP
m

WP
m
] 
qolipi 
har 
ikkala 
uzvi 
kesimlarining 
ham 
nomustaqilligi bilan xarakterlanadi. 
114-
 
§. Qo„shma gapning tarkibidagi bog„lovchi vositalariga ko„ra 
tasnifi. 
Bu tasnif sof shakliy bo‗lib, gap orasidagi ma‘noviy bog‗lanish 
qanday qo‗shimcha (shakliy) vosita bilan ta‘minlanishiga tayanadi. Bu 
asosga ko‗ra qo‗shma gapning quyidagi turlari ajratiladi: 
a)
faqat ohang bilan bog‗langan qo‗shma gap; 
b)
yuklamalar vositasida bog‗langan qo‗shma gap; 
d)
teng bog‗lovchilar vositasida bog‗langan qo‗shma gap; 
e)
ergashtiruvchi bog‗lovchilar vositasida bog‗langan qo‗shma 
gap; 
f)
nisbiy so‗zlar vositasida bog‗langan qo‗shma gap. 
Bog„lovchi vositalarning ma‟nodoshligi va vazifadoshligi. 
Qo‗shma gaplarning bog‗lovchi vositalarga ko‗ra yuqorida berilgan 5 
turi asosida ma‘nodoshlik munosabati juda kuchli. Xususan, faqat 
ohang bilan bog‗langan qo‗shma gapda ifodalangan ma‘noviy 
munosabat qo‗shma gapning boshqa turi bilan ham berilishi mumkin. 
Biriktiruv bog‗lovchilari yordamida bog‗langan qo‗shma gap va faqat 
ohang bilan bog‗langan qo‗shma gap sinonimiyasi juda keng. 
Qiyoslang: 1. 
Bahor boshlandi, dalada ishlar qizidi. 
2. 
Bahor 
boshlandi va dalada ishlar qizidi.