Iqtisod-moliya

Og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenasi. Ko‘pchilik og‘iz bo‘shlig‘i 
gigiyenasi deganda faqat tishlarni mexanik ravishda tozalash va 
tish pastasini qo‘llash deb tushu nadi. Og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenasi 
tushunchasi aslida keng tu shuncha bo‘lib, qator profilaktik va 
hatto davolash chora-tad birlarini o‘z ichiga oladi.
Og‘iz boshlig‘i gigiyenasiga mutassil amal qilish uchun:
- tishlarning yuzasida karash bo‘lmasligiga, tish emalini 
fiziologik yetilishiga oziq-ovqat mahsulotlari tarkibidagi 
mikroelementlar biian boyitilishiga e’tibor berish;

---

46
- maxsus davolash-profilaktik pastalarini qo‘llash orqali 
mikroelementlar, fosfor, kalsiy tuzlarini tish emaliga va 
milklarga o‘tishiga imkon yaratish;
-  og‘iz bo‘shlig‘i kasalliklarini oldini olinish, og‘izdan 
qo‘lansa hiq kelishini bartaraf etish;
- oshqozon-ichak tizimi kasalliklari xavfini kamaytirish 
lozim. Og‘iz bo‘shlig‘i gigjyenasi vositalariga, birinchi navbatda 
tish pastasi va tish chotkasi kiradi. Tish pastalarini hozirgi vaqtda 
turli ko‘rinishiari minerallar, tuzlar, fosfor bilan boyitilgan, 
tabiiy o‘simliklardan tayyorlangan, bakteriotsid hususiyatga 
ega bo‘lgan xillari mayjud. Tish chotkalari ham turlicha, lekin 
uning uzunligi 2,5-3 sm, eni 10-12 mm bo‘lgani, qiltiqlari 10-
12 mm balandlikda bo‘lgani ma’qui. Tish chotkalari infeksiya 
manbai hisoblanadi. Shuning uchun o‘ta shaxsiy va alohida 
hamda toza saqlanishi zarur. Yosh bolalarga tish tozalashni 
2 yoshdan boshlab o‘rgatish zarur. Ular uchun maxsus hajmi 
kichik cho‘tkalar tavsiya etiladi. Tish cho‘tkalarini 3 oyda 
yangilab turish maqsadga muvofiq.
Ko‘z gigiyenasi. Tib ilmi qadimdan Quyosh va Oy energiya-
sidan ko‘zni sog‘lomlahtirishda foydalanib kelingan.
Ko‘zlar o‘tkirligini mustahkamlash uchun qilinadigan 
muolajalar:
• Quyoslmi ertalab kun chiqayotganda va kechqurun kun 
botayotganda, tik qarab, ko‘zlarni katta ochib kuzatish, to 
ko‘zlardan yosh oqib chiqquncha qarab turish, 1-2 daqiqadan 
boshlab 10 daqiqagacha yetkazish ko‘zlar uchun ayniqsa 
foydalidir. Chuiiki ko‘zlar yorug‘likni sezish a’zolari, ular 
yorug‘likda o‘tkirlashadi;
• ko‘zdan kamida 48-50 sm uzoqlikda joylashgan birorta 
nuqtaga ko‘zlarini katta ochib to quyosh chiqqungacha tikilib 
qarash;
• burun uchini ko‘z bilan mo‘ljalga olib tikilish va buni 1-2 
daqiqa davomida 2-3 martadan takrorlash;

---

47
• 1-2 daqiqa davomida chap va o‘ng yelka chetiga yo‘naltirib 
tikilish;
•  sharshara  va  oqayotgan  suvlarga  tikilish  ham  ko‘rish 
o‘tkirligini mustahkamlaydi.