Kkkkkkkkk

 
 
 
5.1-чизма. 
Жами талаб, таклиф ва нархлар даражаси ўртасидаги ўзаро 
 
боғлиқлик. 
 
P AS 
Нархлар Таклиф 
даражаси эгри чизиғи 

---

59 
P* AD 
Мувоза- 
натли Талаб 
нархлар эгри чизиғи 
даражаси 
Миллий маҳсулотнинг реал ҳажми 
5.2. AD эгри чизиғи ва унга таъсир этувчи омиллар. 
Биз олдинги утган мавзу ва саволларда курдикки нархлар даражаси ва 
жами талаб ўртасида тескари боғлиқлик мавжуд бўлиб, нархлар қанчалик паст 
бўлса харидорлар кўпроқ товар ва хизматларни сотиб олишни истаб қолишади. 
Нархлар даражаси ва талаб қилинган миллий маҳсулот ҳажми ўртасидаги 
боғлиқликни ифода этувчи чизиқ жами талаб эгри чизиғи деб аталади. Буни 
чизма кўринишида қуйидагича тасвирлаш мумкин: 
5.2-чизма. 
P 
Нархлар 
даражаси
AD 
Миллий маҳсулотнинг реал ҳажми. У 
Шунга эътибор берингки, талаб эгри чизиғи доимо пастга ва унгга 
сурилади. Нима учун ? 
Бундай сурилишнинг сабаби ҳар хил. Яъни алохида олинган товарларда 
талаб эгри чизиғининг сурилишига асосан даромад самараси ва ўрин босар 

---

60 
товарлар сабаб булар эди. Айрим товарларнинг баҳоси пасайганда, 
истеъмолчиларнинг пул даромадлари кўпроқ маҳсулотлар сотиб олиш 
имконини беради (даромад самараси). Шунингдек, баҳо пасайганда истеъмолчи 
ушбу товарни кўпроқ сотиб олади, чунки у бошқа товарларга нисбатан 
арзонрок бўлади (урнини босадиган товарлар). 
Бундай изоҳлар жами талаб тўғрисида гапирганда тўғри келмайди. 
Чизмадан кўриниб турибдики агар биз талаб эгри чизиғи бўйича пастга қараб 
силжисак, барча товарларнинг баҳоси пасаяди. Шунингдек алохида товарларга 
индивиднинг эгри талаби истеъмолчининг даромадига боғлиқ бўлса, бу ерда 
эса умумий даромадлар миқдорига боғлиқдир. Агарда жами талаб эгри 
чизиғини даромад ва ўринини алмаштирадиган товарлар самараси билан 
тушинтириб бўлмас экан у ҳолда нима учун у пастга силжийди ?