O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi namangan davlat universiteti

Haqiqiy jenshen
–
Araliyadoshlar oilasidan. Ko’p yillik, bo’yi 30-70 sm ga 
etadigan o’t o’simlik.Ildizi sershox o’q ildiz bo’lib, tashqi ko’rinishi bilan ko’pincha 
odam gavdasiga o’xshaydi. poyasi bitta, tik o’suvchi bargi 2-5 ta bo’lib, yuqori 
qismiga to’p holda joylashgan. Bargi bandli, panjasimon murakkab, 5 ta bargchadan 
tashkil topgan. Bargchalari ellissimon, o’tkir uchli, mayday tishsimon qirrali, tuksiz, 
pastki ikkitasi kalta bandli va kichkina, yuqorigi uchtasi uzun bandli va katta. 
O’simlik sekin o’sadi. O’simlikda oldin bitta uch plastinkali barg hosil bo’ladi. 
Keyin 5 ta plastinkallikka aylanadi. So’ngra ikkinchisi, uchinchisi va to’rttinchi 
barglar chiqadi. O’simlik 10-11 yoshga kirganida yuqori, bargi joylashgan erdan gul 
o’qi vujudga keladi. Unga oddiy soyabonga to’plangan gullar o’rnashgan. Gullar 
to’g’ri, ko’rimsiz, oq yashil rangli bo’ladi. Otaligi 5 ta, onalik tuguni ikki xonali, 
yuqoriga joylashgan. Mevasi – qizil buyraksimon, sersuv danakchali meva.
Iyul 
oyida gullydi, mevasi avgust sentyabrda pishadi. 
Kimyoviy tarkibi. Jenshen ildizi tarkibida moddalar juda ham murakkb bo’lib, 
ularning o’rganish bilan Rossiya va chet mamlakatlardagi ko’pchilik olimlar, 
ayniqsa yapon kimyogarlari shug’ullanmoqdalar.
Ildiz tarkibida triterpen saponinlar, ginzenin birikmalari, organic kislotalar 
(‘almitin, stearin, olein, linol va b.) hamda nikotin va pantaten kislotalar, yog’, 
alkoloidlar, 4 % qand moddalari, smola, fitosterinlar, daukosterin, 20% kraxmal, efir 
moyi, C, B
1
va B
2
vitaminlar, shilliq, 12-13 % pectin va b. moddalar bor. Ildizning 
efir moyi tarkibidagi seskvi terpen birikmalar (β-farnezin, α- va β- gumulenlar, α- 
va β-neoklaven va boshqalar), kuli tarkibida eas 53% gacha fosfatlar, oltingugurt 
birikmalari, temir, marganec va b. elementlar uchraydi. 
Ildizning saponinlar yig’indisidan 10 dan ortiq turli sof holdagi saponinlar – 
‘anaksozidlar (ginzenozidlar) ajratib olingan bo’lib, ularni 3 ta guruxga bo’lish 
mumkin;
1. panaksatriol unumlari.