Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

tugallangan
hisoblanadi. 
JK 279-moddasida
belgilangan jinoyat 
subyektiv tomondan 
to‘g’ri 
qasd bilan sodir etiladi. Bunda aybdor qonuniy, bajarishi majburiy bo‘lgan 
boshliq buyrug’ini bajarmayotganligini va buni istamayotganligini 
anglaydi. 
277 

---

Ko‘rilayotgan jinoyatni sodir etishning 
motiv va maqsadi
turlicha 
bo‘lishi mumkin va bu kvalifikatsiyaga ta’sir etmaydi. 
Faqatgina 18 yoshga to‘lgan harbiy xizmatchi yoki harbiy yig’inlarga 
chaqirilgan harbiy xizmatga majbur, buyruq bergan komandirga (bosh-
liqqa) bo‘ysunuvchi shaxslargina jinoyat 
subyekti 
bo‘lishlari mumkin. 
JK 279-moddasi 2-qismida 
bo‘ysunmaslik quyidagicha tavsifla-
nadi: 
a) bir guruh shaxslar tomonidan sodir etilgan; 
b) og’ir oqibatlarga olib kelgan. 
Bir guruh shaxslar 
tomonidan sodir etilgan bo‘ysunmaslik deganda, 
ikki yoki undan ortiq harbiy xizmatchilar tomonidan boshliqning bergan 
buyrug’iga bo‘ysunmaslik tushuniladi. Bir guruh shaxslar tomonidan sodir 
etilgan bo‘ysunmaslik deb hisoblash uchun, guruhning barcha ishti-
rokchilari ushbu jinoyatni obyektiv tomondan bajarmaslikda ishtirok 
etishlari, ya’ni uning sheriklari bo‘lishlari lozim. Guruhning ayrim 
ishtirokchilari alohida jinoiy harakatlarda ishtirok etishlari unchalik zarur 
bo‘lmaganda guruhiy bo‘ysunmaslik, 
JK 279-moddasi 2-qismi «a» 
bandiga
muvofiq sheriklik kvalifikatsiyasiga ta’sir ko‘rsatmaydi, lekin 
jazo tayinlashda sudlar tomonidan hisobga olinishi lozim. 
JK 279-moddasi 2-qismi«b» bandida
nazarda tutilgan 
og’ir 
oqibatlar 
deyilganda, bajarilmagan talablarning ahamiyatidan kelib 
chiqqan 
oqibatlar
tushuniladi. Bu harbiy operatsiyaning bajarilishini 
to‘xtatish, harbiy qism yoki alohida bo‘linmaning kurashish qobiliyatining 
pasayishi, o‘rtacha og’irlikdagi yoki o‘ta og’ir tan jarohati yetkazish, 
bo‘linma shaxsiy tarkibi hayoti yoki sog’lig’iga haqiqiy zarar yetkazish 
xavfining yuzaga kelishi, yirik hajmdagi moddiy zarar yetkazish, boshqa 
bo‘ysunuvchilarga ta’sir ko‘rsatish (og’ir oqibat deganda, masalan, 
buyruqni bajarishdan bosh tortish, boshliqning boshqa harbiy xiz-
matchilarga ham tegishli bo‘lgan buyrug’ini bajarmaslik, agar bunday 
chaqiruv amalga oshirilgan bo‘lsa) va boshqalar bo‘lishi mumkin. Har bir 
alohida holatda, aybdor xatti-harakatlari bilan bog’liq oqibatlar og’irligi, 
sud tomonidan ularning qanday ahamiyat kasb etishiga qarab baholanishi 
kerak. 
278 

---