|
Nazoral savollari:
1. Brending deganda nimani tushunasiz?
2. Brend nima?
3. Brendni joylashtirish qanday amalga oshiriladi?
4. Savdo markasini joylashtirish jarayoni nimadan iborat?
5. Rebrending deganda nimani tushunasiz?
6. Innovatsion marketingda brendingni qo'llashning qanday usullari mav
ju d ?
7.
Brendingning asosiy obyektlari bo ‘lib nimalar hisoblanadi?
8. O ‘z brendini yaratayotgan har qanday korxonaning asosiy iqtisodiy maq-
sadi nimadan iborat?
9. Maqsadli auditoriyani segmentlash deganda nimani tushunasiz?
10. Brendni shakllantirish mexanizmi qanday ishlab chiqiladi?
VI BO B
IN T E R N E T M A R K E T IN G N IN G K O N S E P S U A L
S T R A T E G IK R IV O J L A N IS H J I H A T L A R I - IN N O V A T S IO N
M A R K E T IN G N IN G T A R K IB IY Q IS M I S IF A T ID A
6.1. Innovatsiyalarni boshqarishda Internet
texnologiyalarining o ‘rni va roli
Jam iyat va iqtisodiyot rivojlanishining zam onaviy bosqichi alohi
da ishlab chiqarish-xo‘jalik subyektlari uchun ham . butun iqtisodiyot
uchun ham eng yangi axborot va kom m unikatsiya texnologiyalari
ning aham iyati ja d al o ‘sishi bilan tavsiflanadi. Bu, birinchi navbatda,
postindustrial jam iy atg a o ‘tilishi va yangi axborot iqtisodiyotining
shakllanishi bilan b o g ‘liq. G loballashuvning tayanch infratuzilm a-
sini ja h o n axborot tarm o g ‘i b o ‘lmish internet tashkil qiladi. Bozor-
dagi m arketing tadqiqotlari bosqichida korxonalarda innovatsi
yalarni boshqarishda Internet texnologiyalarining jo riy qilinishi
zam onaviy firm alarga innovatsiyalar yaratish uchun g ‘oyalar izlab
topishda sezilarli yordam k o ‘rsatadi.
Internet texnologiyalar paydo b o ‘lishi bilan innovatsiyalarni
boshqarishda ro ‘y bergan asosiy o ‘zgarishlar qatoriga quyidagilarni
kiritish m um kin:
-
« k o ‘pga bir» a n ’anaviy m odelidan intem etda am alga oshiri-
layotgan « k o 'p g a k o ‘p» ko ‘p yo'nalish li kom m unikatsiya m odeliga
o ‘tish, y a ’ni firm a axborotlarini iste’m olchilarga bir tom onlam a uza-
tishdan real vaqt rejim ida korxonalam ing iste ’m olchilar bilan ikki
tom onlam a o ‘zaro aloqalarga o ‘tilishi;
81
- to ‘g ‘ridan to ‘g ‘ri sotuvni am alga oshirish y o ‘li bilan innovatsi
yalarni taqsimlashning uzun va k o ‘p pog'onali kanallarini alm ash-
tirish va ularning funksiyalari vositachilarning biron-bir m ahsulot
ga egalik huquqini olm asdan turib tarm oqda oldi-sotdi bitim larini
am alga oshirishda har tom onlam a axborot bilan q o ‘llab-quvvatlash-
ga borib taqaladigan yangi axborot vositachilari paydo b o ‘lishiga
borib taqaladi;
- omm aviy iste’m olchiga y o ‘nalganlikdan innovatsion sohada
yakka tartibdagi taklif shakllantirishga o ‘tilishi, shuningdek, ular-
dan bir qismi ham raqamli, ham jism oniy shaklda boUishi m um kin
b o ‘lgan yangi elektron tovarlar paydo b o ‘lishi;
- moslashuvchan narx strategiyalaridan foydalanish, shuningdek,
narx shakllanishiga yakka tartibdagi yondashuvni am alga oshirish
ustuvorligi.
Internet texnologiyalar zam onaviy firm alarga innovatsiyalar
yaratish uchun g'o yalar izlab topishda katta yordam ko'rsatishi
m u m k in .
Internet orqali g ‘oyalar izlashda birinchi boshlang‘ich m aydoncha
iste’m olchilar hisoblanadi. U larning ehtiyojlarini m ijozlar o ‘rtasida
so ‘rovlar o ‘tkazish, chat va forum lar yordam ida guruh m uhokam a-
lari, firm alam ing elektron m anzillariga kelib tushadigan xatlar vosi-
tasida kuzatib borish mum kin. O nlayn sokrovlar iste’m olchilarning
didi, xohish-istaklari va hokazolarni aniqlash m aqsadida o ‘tkaziladi.
Iste’m olchilar qiziqishlarini aniqlashning eng samarali usuli sayt-
ning u yoki bu sahifalariga tash rif buyurishlarni hisob-kitob qilish
hisoblanadi.
Serverga buyurilgan tashriflar statistikasini tahlil qilish im
koniyatlari Internet texnologiyalarining eng samarali vositalaridan
biri hisoblanadi. Respondentlarning faol ishtiokini talab qiladigan
so ‘rovlar o ‘tkazishdan farqli ravishda, statistika tahlili tashrif buyu-
ruvchilarni faol harakatlarga jalb qilmagan holda qim matli axborot
to ‘plashga imkon beradi. K o ‘plab internet kom paniyalar kom paniya
82
saytiga tashriflar b o ‘yicha statistik m a ’lum otlar to 'p lash im koniya-
tini beradi, bu m a ’lum otlar ta sh rif buyuruvchilar soni, tashrifchilar-
ning takroriy kirishlari soni, om m aviylik v a tashrifchining sahifada
boMish vaqti, tashrifchining geografik jo y lash u v i, u foydalanadigan
dasturiy ta ’m inot va brauzer, kun davom idagi tashriflar statistikasini
o ‘z ichiga oladi. Shunday qilib, iste’m olchilarning javoblari firm aga
qaysi g ‘oya varianti k o ‘proq ja lb etuvchanlik kuchiga ega ekanligini
aniqlashga yordam beradi.
Internet texnologiyalarni am alga oshirish sam aradorligi quyidagi
om illar bilan asoslanadi:
- m ablag4lam ing sezilarli darajada tejalishi;
- real vaqt rejim ida ishlash;
- interaktivlik;
- global ishtirok;
- m aqsadli doiraga qaratilganlik;
- internet orqali sotuvni am alga oshirish im koniyati;
- m ehnat xarajatlari kam ayishi;
- bir vaqtning o 'z id a k o ‘p sonli m ijozlarga xizm at k o ‘rsatilishi;
- raqobat m uhitini tahlil qilishning soddalashtirilishi.
T arm oqda ishlashning yuqorida k o ‘rsatilgan afzalliklaridan tash-
qari, shuni ham ta ’kidlash jo izki, Internet yangi tovarning bozorga
chiqish vaqtini qisqartiradi va kom paniyalam ing bozor sharoitlariga
m oslashish jarayonini tezlashtiradi.
Internet texnologiyalardan foydalanish korxonalam ing faoliyat
k o ‘rsatish sam aradorligini sezilarli darajada oshirishga olib keladi,
bunda aytib o ‘tilgan ta ’sir bir vaqtning o ‘zida bir nechta y o ‘nalish
b o ‘yicha ro ‘y beradi. K orxonalam ing ish sam aradorligini oshirish
om illari, shuningdek, Internet texnologiyalarining m illiy iqtisodi-
y otga ta ’sir etish jarayoni quyidagi rasm da aks ettirilgan.
B undan tashqari, eng yangi axborot texnologiyalarining ulkan rol
o ‘ynashiga qaram ay, elektron m arketing a n ’anaviy m arketing o ‘rni-
ni bosm asdan, uni faqat to ‘ldirib turadi, shu tariqa m arketing faoli-
83
yati majmuyini kengaytiradi, y a ’ni am aliyotda integratsiyalangan
yondashuv qo'llaniladi. Shu boisdan korxonalarga elektron m arke
ting va an ’anaviy m arketingning eng optimal u y g ‘unlashuvini topish
m uam m osi mavjud.
6.1-rasm.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
