«Ўзбекистон темир йўллари» датк

ℓ

ch

  = (0,7  – 

0,8)·

ℓ

o’

  qabul qilinar edi. 2.37-rasmda ikkita temir yo’l izi uzra bir izli romli 

yo’l o’tkazgichning umumiy ko’rinishi, bo’ylama va ko’ndalang qirqimlari 

---

 

65 

ko’rsatilgan. O’rta oraliq ustunlari kyuvetlar chetlari bo’ylab joylashtirish 

shartidan  kelib chiqib tanlangan. Rigelning balandligi 140  sm  ga teng, 

ustunlarga yaqinlashgan sari 190 sm gacha orttiriladi. Ballast koritasining plitasi 

xuddi P-simon blokli to’sinli oraliq qurilmalardagidek armaturalangan. 

Kichik oraliqli romli ko’priklarning rigellarini armaturalash tamoyillari 

tutash to’sinlarni armaturalash bilan ko’p jihatdan mos tushadi. Asosiy armatura 

sifatida davriy profilli sterjenlar ham qo’llaniladi. Rigelning balandligi bo’ylab 

armatura momentlar epyurasiga mos tarzda (tepadagi tola oldida  –  manfiy 

momentlarning ta’siri bor joylarda, kesimning pastki qismida –  musbat 

momentli uchastkalarda) joylashtiriladi. Romli yo’l o’tkazgichni armaturalash 

(ustunlarning kirib boruvchi armaturalarisiz) 2.38,a-rasmda ko’rsatilgan. 

Oraliqlarning o’rtalarida ishchi armatura ikki qator, o’rtadagi tayanchlar 

ustida esa uch qatorda joylashgan. Rigel yon yoqlari bo’ylab qo’shimcha 

bo’ylama armatura o’rnatilgan. Vertikal xomutlar mavjud. Yo’l o’tkazgich 

ustunlarini armaturalash 2.38,b-rasmda berilgan. 

 

 

 

2.37-rasm. Quyma temirbetondan qilingan romli yo’l o’tkazgichning konstruksiyasi 

 

Ustunlarning eng katta egilishi rom tekisligida bo’ladi, shu tufayli bu yerda 

armatura   asosan,   rom   o’qiga   normal   bo’lgan   ko’ndalang    yoqlari    

bo’ylab  mujassamlangan.  Ustunlarning  rigel  bilan  tutashuvida  ustunlarning 

armaturasi rigel ichiga qatnov qismi plitasigacha kiritilgan hamda ilgaklar bilan 

tugallanadi,  bu  esa  uning  yaxshi  birikuvini  ta’minlashi  kerak.  Ustunlarning 

ishchi  armaturasi  kesimda  shunday  joylashtirilganki,  bunda  u  rigelning  pastki 

armaturasi  aro  o’tadi.  Ba’zi  konstruksion  yechimlarda  rigelning  pastki 

armaturasi,  ustun  armaturasining  rigelga  kirib  borishiga  halaqit  qilmasligi 

uchun,  uzilgan  bo’lishi  kerak.  Ustunlarning  armatura  sterjenlari  balandlik 

bo’yicha,  vertikal  armaturani  siqilishda  bo’rtib  chiqishdan  tutib  turadigan 

xomutlar 

bilan 

bog’langandir. 

Ko’rilayotgan 

konstruksiya 

rigelining 

---

 

66 

qovurg’alariaro diafragmalari mavjud.  

Rom ustunlari ko’ndalang yo’nalish bo’yicha balandligining o’rtasida 

qalinligi 40 sm bo’lgan tirgaklar bilan birlashtirilgan. Ustunlar pastidan umumiy 

poydevorga tayanadilar. Poydevor betondan qilingan pastki hamda 

armaturalangan  tepa  qismdan  iboratdir  (2.38).  Тepa  qismga  ustunlarning 

bo’ylama armaturasi kiritib mahkamlangan. Osma to’sinli romli ko’priklarning 

sxemalarida (2.36,b  va 2.37,b-rasmlarga qarang) to’sinlarning tayanish 

joylaridagi konsollar uchlarining armaturasi o’ziga xos konstruksion 

xususiyatlarga ega (2.39-rasm). Bu yerda kesim (bo’rtiq boshi) osma to’sin 

tayanch bosimidan hamda xususiy og’irlikdan eguvchi momentga va tegishli 

ko’ndalang kuchga ishlaydi.  

 

 

2.38-rasm. Romli yo’l o’tkazgichning konstruksion elementlarini armaturalash:  

a – rigelni; b – ustunni 

 

 

2.39-rasm. Konsol uchini 

armaturalash 

 

---

 

67 

 

Bo’rtiqning tepa (cho’zilgan) zonasi gorizontal armatura bilan 

armaturalanadi. Ko’ndalang kuch eng havfli kesimni kesib o’tuvchi qiya 

sterjenlar tomonidan qabul qilinadi. Bo’rtiq qo’shimcha tarzda xomut va 

bo’ylama sterjenlar bilan armaturalanadi. Osma to’sin tepa bo’rtig’i shunga 

o’xshab armaturalanadi, chunonchi bunda bo’rtiqning gorizontal armaturasi 

pastki sirti oldida joylashtiriladi.