Ona tili darslik


GAPNING AJRATILGAN BO‘LAKLARI



Download 1,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet380/542
Sana22.05.2021
Hajmi1,88 Mb.
#65462
1   ...   376   377   378   379   380   381   382   383   ...   542
Bog'liq
ona tili

GAPNING AJRATILGAN BO‘LAKLARI 
1-§.  Ajratilgan  bo‘laklar haqida umumiy ma’lumot 
 
Sodda  gap  tarkibida  ayrim  hollarda  ajratilgan  bo‘laklar  ham  qatnashishi 
mumkin.  Ajratilgan  bo‘laklar  odatda  o‘zlari  aloqador  bo‘lgan  so‘zlarning 
ma’nosini  izohlab,  bo‘rttirib,  aniqlashtirib  keladi  va  boshqa  bo‘laklardan  maxsus 
to‘xtam (pauza) bilan ajratilib, mantiqiy urg‘u oladi. Masalan: Soyda, qo‘sh yong‘ 
oqning tagida, oppoq qorga ko‘milib uzoq turdi. (O.YOqubov). Ish qanchalik qiyin 


 
 
213 
bo‘lmasin,  biz,  ayniqsa  yoshlar,  ishtiyoq  bilan,  g‘ayrat  va  shijoat  bilan  ishlardik. 
(CH.Aytmatov). 
Birinchi gapda «qo‘sh yong‘ oqning tagida» o‘rin holi o‘zidan oldin kelgan 
«soyda» so‘zining ma’nosini, ikkinchi gapda «yoshlar» o‘zidan oldin kelgan «biz» 
so‘zining  ma’nosini  izohlab,  asosiy  gap  bo‘laklaridan  to‘xtam  (pauza)  bilan 
ajratilgan.  Ajratilgan  bo‘laklarning  ham  ikkisi  ham  oddiy  gap  bo‘lagi  shaklida 
qo‘llangan. 
Ajratilgan bo‘laklar oborot shaklida ham  bo‘lishi mumkin. Masalan: Vohid 
Mirobidov-ku,  uning  achchiq  kinoyalarini  kulgiga  olib,  qulog‘ining  yonidan 
o‘tkazib yubordi. (O.YOqubov). 
Keltirilgan  gapda  «uning  achchiq  kinoyalarini  kulgiga  olib»  ravishdosh 
oboroti  kesimdan  anglashilgan  ish-harakatning  qanday  holatda  bajarilganini 
ta’kidlab, alohida ohang yordamida ajratilgan. 
Demak,  ajratilgan  bo‘laklar  ikki  xil  shaklda:  1)  oddiy  gap  bo‘lagi  shaklida 
va 2) oborot shaklida bo‘lishi mumkin. 
Ajratilgan  bo‘laklar  qaysi  gap  bo‘lagiga  oid  ekanligiga  ko‘ra  quyidagi 
turlarga bo‘linadi: 
1. Ajratilgan to‘ldiruvchilar. 
2. Ajratilgan aniqlovchilar. 
3. Ajratilgan izohlovchilar. 
4. Ajratilgan hollar. 

Download 1,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   376   377   378   379   380   381   382   383   ...   542




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish