shaxslararo nizo
(eng keng tarqalgan). Rahbarlarga ko‘pincha
jamoa manfaatlarini himoya qilishga to‘g‘ri keladi (uskunalardan foydalanish
vaqtini taqsimlash va h. k.). Bunda har bir kishi yuqori rahbariyatni ushbu
resurslarni xuddi unga ajratishga ko‘ndirishi kerak. Yana ikkita mutaxassislarni o‘z
loyihalarini amalga oshirilishi uchun to‘qnashuvi bo‘lishi mumkin. Bitta bo‘sh
o‘rin (lavozim)ga ikkita nomzodlar o‘rtasida, hamda xarakter, qarashlar va
qadriyailarning har xil alomatlariga ega alohida shaxslar o‘rtasida ham nizo
bo‘lishi mumkin.
Uchinchi tur -
shaxs va guruh o’rtasidagi nizo.
Norasmiy guruhlar hulqning
me‘yorini belgilaydilar. Har bir kishi bu guruhga qabul qili- nishi uchun ularga
rioya qilinishi kerak. Ammo agar guruhning tilaklari alohida shaxsning tilaklariga
nisbatan ziddiyatda bo‘lsa, bu holda nizo kelib chiqadi.
Nizo lavozimli vaziyatlar zaminidan ham vujudga kelishi mumkin. Rahbar
intizom choralarini qo‘llashga majbur bo‘ladi, ular qo‘l ostidagi- larda ommabop
bo‘lmasliklari mumkin. Bu vaqtda guruh javob zarbasini berishi- rahbarga nisbatan
munosabatni o‘zgartirishi mumkin.
To‘rtinchi tur -
guruhlararo nizo,
ya‘ni guruhlar (rasmiy va norasmiy)
o‘rtasidagi , hamda kasaba uyushmalari va ma‘muriyat o‘rtasidagi. Xizmat
guruhlari ko‘pincha maqsadlardagi farqlar tufayli bir birlari bilan nizolashadilar.
Masalan, xaridorga sotish bo‘limida hamma vaqt ham byurtmalarni bajarish uchun
ko‘proq tovar zaxiralari bo‘lishi kerak, bu o‘z navbatida, xarajatlarni ko‘payishiga
olib keladi va buning oqibatida, u moliyaviy va boshqa bo‘limlarning
manfaatlariga zid bo‘ladi. Bevosita menejerlar muhitidagi nizolarning bir necha
turlarini ajratish mumkin, ya‘ni:
boshqaruvning har xil darajasidagi menejerlar o‘rtasidagi;
menejerlar va korxonaga bosim o‘tkazuvchi guruhlar o‘rtasidagi;
ham alohida shaxslar va ham menejmentning har xil g‘oyalarning manbalari
- katta va kichik yoshdagi boshqaruvchilar vakillari bo‘lgan menejerlar o‘rtasidagi;
menejerlar va jamiyatdigi har xil tashkilotlar (kasaba uyushmalari,
birlashmalar, matbuot guruhlari, lobbistlar va h k.) o‘rtasidagi.
SHuni ta‘kidlash kerakki, nizolarni turlarga bo‘lish yetarlicha shartlidir.
Nizolarning har xil turlari o‘rtasidagi qat‘iy chegaralar mavjud emas va amaliyotda
quydagicha nizolar vujudga keladilar: tashkiliy vertikalli shaxslararo, gorizontalli
ochiq guruhlararo va boshqalar.
Quyidagilar nizolarning asosiy
Do'stlaringiz bilan baham: |