Denov tadbirkorlik va pedagogika

8.4. Xodimlarni boshqarish 
 Xodimlarga
ishlab chiqarish yoki boshqaruv operatsiyalarini bajaruvchi va 
mehnat vositalaridan foydalanish bilan mexnat predmetini qayta ishlash bilan band 

---

137 
bo‘lgan barcha ishlovchilar kiradi. Xodimlardan quyidagilar ajratiladilar: ishchilar, 
rahbarlar, mutaxassislar va texnik ijrochilar. 
Xodimlarni boshqarish
- bu jamoa va alohida xodimlarga ulardan muvofiq 
foydalanish, ularni faoliyat yuritishi va rivojlanishi bo‘yicha maqsadga qaratilgan, 
tashkilot maqsadlariga erishishga yo‘naltirilgan ta‘sir ko‘rsatishdir. 
Xodimlarni boshqarishning texnologik jarayoni quyidagilarni o‘z ichiga 
oladi: 
- odam resurslarini rejalashtirish; 
- xodimlarni tanlash; 
- xodimlarni tanlab olish va baholash; 
- xodimlarga haq to‘lash va rag‘batlantirish; 
- kasbga qayta yo‘naltirish va moslashuv; 
- xodimlarni rivojlanishi; 
- mavjud xodimlarni baholash ; 
- rahbar xodimlarni tayyorlash, martabani rejalashtirish ; 
- ko‘tarish, pasaytirish, boshqa ishga o‘tkazish, ishdan bo‘shatish; 
- xodimlardan foydalanish. 
Hammadan 
avval, tashkilotning xodimlarga bo‘lg‘uvsi ehtiyojlarini 
rejalashtirish turadi. Ularning asosida quydagilar yotadi: 
-
tashkilotning ishlab chiqarish dasturi; 
-
mahsulotni ishlab chikarish (sotish)ni rejalashtirish strategiyasi; 
-tashkilot xodimlarining vujudga kelgan ta‘minlanganligi, tuzilishi va 
sifati;
Tashkilotning kelguvsi davrdagi xodimlarga ehtiyojlarini rejalashtirishda 
hisoblash usuli, ekspert baholari usuli va ekstropolyatsiyalash usulidan foydalanish 
maqsadga muvofiqdir. Rejani quyidagilar kesmasida turkumlashtirish kerak: 
-
mutaxassisliklar; 
-
davrlar; 
-
xodimlarni jalb qilish manbalari. 
SHundan keyin rejani bajarilishi amalga oshiriladi. Keyin