Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlar jarayoni xo„jalik

3.1-jadval 
Yangi tovarni rejalashtirish usullari 
Rejalashtirish bosqichi 
Rejalashtirish usullari 
Gʻoyalarni izlab topish 
Bozorni tadqiq etish 
Ijodiy usullar 
Gʻoyalarni tanlash 
Baholash usullari 
CHek-varaq 
Iqtisodiy tahlil 
Foydani taqqoslash Zararsizlikni baholash usuli 
Tavakkalchilikni tahlil qilish 
Tovarni ishlab chiqish (tayyorlash) 
Tovarni ishlab chiqish usullari Tovar namunasini 
ishlab chiqish 
Tovar markasini ishlab chiqish texnikasi 
Tovarni bozor sharoitlarida sinovdan o„tkazish 
Tovarni testdan o„tkazish usullari 
Bozorni testdan o„tkazish usullari 
Bozorga olib kirish 
Tarmoqni rejalashtirish qtexnikasi 
Marketing vositalari 
Bozorga olib kirishni nazora tqilish 
Xarajatlarni hisob-kitob qilish usuli 
Bozorni tadqiq etish 
 
Innovatsion marketing - bu marketing tushunchasi bo'lib, u orqali tashkilot o'z 
mahsulotlari va marketing usullarini doimiy ravishda takomillashtirib borishi kerak. 
Biznesni rivojlantirish mantig'i ishlab chiqarish rentabelligini oshirish va 
assortimentini kengaytirishni talab qiladi. Bu ikkala maqsadga ham, bittasiga ham 

---

23 
yangi mahsulotlarni ishlab chiqish orqali erishish mumkin. Albatta, bu maqsadlarga 
erishish uchun yagona vosita emas, lekin bu juda muhim. Yangi mahsulotni bozorga 
muvaffaqiyatli chiqarilishi natijasida kompaniya odatda mahsulot turini kengaytiradi 
yoki yangi mahsulot turkumini birlashtiradi. Eng keng tarqalgan, albatta, birinchi 
variant: bu oddiyroq, kamroq xavfli. Ammo, agar bozorga mutlaqo yangi mahsulot 
chiqsa, siz ancha yuqori daromad olishingiz va yangi mahsulot turkumidagi etakchi 
sifatida strategik jihatdan ustun mavqega ega bo'lishingiz mumkin. 
Innovatsion marketing har xil bo'lishi mumkin va quyidagilarni o'z ichiga oladi. 
1. Mutlaqo yangi mahsulotni joriy etish yoki mavjud mahsulot sifatini yaxshilash. 
2. Yangi ishlab chiqarish usulini, shuningdek, tovarlarni tijorat asosida qayta 
ishlashning yangi usulini joriy etish.
3. Xom ashyo yoki tovarlarni etkazib berishning yangi manbasini zabt etish, bu 
manba allaqachon mavjudmi yoki yaratilishi kerakmi, yangi bozorlarni egallash. 
4. Yangi yoki takomillashtirilgan mahsulotlarining raqobatbardoshligini oshirish, 
imidjini yaxshilash va bozorda ishonchini oshirish. 
5. Mahsulotning resurs intensivligini pasaytirish va pul oqimi miqdorini oshirish. 
6. Va, albatta, qanday qilib innovatsion mahsulot uchun raqobatbardosh ustunlikni 
yaratish mumkin. 
Marketing innovatsiyasi kontseptsiyasi bozor tadqiqotlari markazida, shuningdek 
raqobat strategiyasini izlashda yotadi. Kompleksdagi innovatsion marketing 
strategiyani ishlab chiqish, bozorni tahlil qilish, shuningdek operativ marketingni o'z 
ichiga oladi. Etti bosqichdan iborat: iste'molchilarni tahlil qilish, innovatsiyalarni 
amalga oshirishda mumkin bo'lgan tahdidlar va xavflarni tahlil qilish, kuchli 
tomonlarini hisobga olish va zaifliklar raqobatbardoshlikda, strategiyani tanlashda, 
marketing rejasini nazorat qilishda.
Innovatsion 
marketingning 
asosiy 
tamoyillari 
quyidagilardan 
iborat: 
innovatsiyaning yakuniy amaliy natijasiga erishishga e'tibor; innovatsion loyihaning 
uzoq muddatli maqsadiga muvofiq innovatsiyalar bozorining ma'lum bir qismini 
egallashga e'tibor; tadqiqot, ishlab chiqarish va marketing faoliyatini korxonalarni 

---

24 
boshqarish tizimiga birlashtirish; uzoq muddatli yo'nalish, bu marketing 
tadqiqotlarini, yuqori samaradorlikni ta'minlaydigan yangiliklar uchun ularning 
asosida g'oyalarni olishni talab qiladi iqtisodiy faoliyat; potentsial innovatsiyalar 
iste'molchilarining talablariga faol moslashishning o'zaro bog'liq va o'zaro kelishilgan 
strategiyasi va amaliyotini qo'llash, shu bilan birga ularning manfaatlarini maqsadli 
ravishda amalga oshirish. 
Marketing innovatsiyasi kontseptsiyasi butun marketing xizmati, bozor 
tadqiqotlari va korxonaning raqobatbardosh strategiyasini izlash uchun asosdir. 
Innovatsiyalarni qidirishning dastlabki bosqichida marketing bo'limlarining asosiy 
vazifasi - bu bozor tadqiqotlari: talab va raqobat darajasi, xaridorning xulq -atvori va 
uning xohish -istaklari dinamikasi, raqobatbardosh mahsulotlarning mavjudligi va 
yangilikni tuzatish imkoniyatlari. 
Marketing strategiyasi, bozorni tahlil qilish va operativ marketing oltita asosiy 
bosqichdan iborat: 
1) bozorni umumiy iqtisodiy tahlil qilish; 
2) iqtisodiy vaziyatni tahlil qilish; 
3) maxsus bozor tadqiqotlari; 
4) innovatsiyalarga kirish strategiyasini ishlab chiqish; 
5) operativ marketing faoliyati; 
6) marketingdan tushadigan xarajatlar va daromadlar smetasi.