Istiqlol avlodi

2.
 
“Kaftdagi tilaklar” 
mashqi 
10 daq. 
A4 qog’ozlar 
3.
 
“O’zlikdan 
chekinish” mashqi 
10 daq. 
Talab 
etilmaydi 
Ishtirokchilarda ruhiy 
yengillik hosil qilish 

---

45 
2-sessiya Asosiy qism 
4.
 
Temperament 
diagnostikasi 
(A.Belov)
10 daq. 
Tarqatma
savollar
Trening 
ishtirokchilariga 
temperament haqida 
tushuncha berish 
5.
 
«Tabiatning to‘rt 
hodisasi» mashqi
5 daq. 
Talab 
qilinmaydi 
Eshitish va 
harakatlanish 
analizatorlarining 
koordinatsiyasi bilan 
bog‘liq diqqatni 
rivojlantirish. 
6.
 
“Tashqaridan 
qarash” mashqi 
15 daq. 
Talab 
etilmaydi 
O‘z emotsional 
reaksiya-larini tahlil 
qilish orqali 
o‘zgalarning 
holatlarini 
tushunishga 
o‘rganish 
3-sessiya Xulosa qismi 
7.
 
Qayta aloqa 
10 daq. 
Barcha 
ishtirokchilarga 
qog‘oz-ruchka, 
flipp-chart. 
Kunning sarhisobini 
qilish 
Jami: 1 soat 20 daqiqa 
 
Trening borishi: 
 
1-sessiya Kirish qismi 
1. Videorolik: 
Temperament haqida ma’lumot berish. 
Temperament 
odamning 
tevarak-atrofdagi 
voqealarga 
munosabati 
va 
hissiyotining ayrim xususiyatlarini belgilab beradi. Temperament ong, xotira, aql-
zakovat va qobiliyatni aks ettirmaydi. Shu bois ham barcha temperament egalari 
orasida iqtidorli va iqtidorsiz, ilmli va ilmsiz, vijdonli va vijdonsiz kishilarni 
uchratamiz. Temperamentning 4 ta tipi ma’lum: sangvinik, flegmatik, xolerik va 
melanxolik. 
Sangviniklar – sho‘x va quvnoq odamlar 
Sangviniklar — sho‘x, quvnoq, tirishqoq va ta’sirchan kishilardir. Ular tevarak-
atrofga tez moslashadi. Reaksiyalari yetarlicha kuchli yoki o‘rtamiyona bo‘ladi. Ular 
bilimni tez va osongina o‘zlashtirsalar-da, hamma vaqt ham puxta egallamaydilar. 

---

46 
Muomalada ular ko‘proq shirinsuxan, quvnoq va gapdon odamlardir. Sangviniklar 
ishga osongina berilib ketib, jadal ishlashga qodir bo‘lishadi, lekin muntazam 
ravishda doimiy mehnat qilishga ancha qiynaladilar. Shu bilan birga ular tirishqoq 
va faol bo‘lishadi, boshqa kishilar bilan osongina til topishadi. 
Flegmatiklar – vazmin odamlar 
Flegmatiklar — vazmin kishilardir. Ular uchun shoshmaslik va bosiqlik o‘ta xos. 
Bunday odamlar murakkab hayotiy vaziyatlarda kamharakatchan bo‘lishsa-da, 
qo‘yilgan maqsadga erishishda ancha dadil bo‘lishadi. Bilimni sekinroq 
o‘zlashtirsalar ham, puxta egallashadi. Agar sangvinik alangaga o‘xshatilsa (u tez 
yonib, tezda so‘nadi), flegmatik sekin va uzoq yonadigan alangaga o‘xshaydi. Biror 
narsaga tez javob qilish kerak bo‘lsa, flegmatiklar vaqtni boy berib qo‘yadilar. 
Bunday paytlarda sangvinikning ustunligi sezilib turadi. Qat’iylik, iroda va sabr-
toqat talab qilinadigan ishlarda esa flegmatik ustun keladi. 
Xoleriklar – jizzaki odamlar 
Xoleriklar — kuchli, chaqqon, jizzaki va harakatchan odamlardir. Ularning o‘ziga 
xos xususiyati — jizzakilik va beqarorlik. Xoleriklar juda faol va ishchan bo‘lishadi. 
Biroq ular bir maromda ishlay olishmaydi, goh g‘ayrat bilan, goh imillab ishlashadi. 
Shuning uchun ham ehtiyotkorlik, sabr-toqat va chidam talab qilinadigan 
vaziyatlarda xoleriklar qiyin ahvolga tushib qolishadi. 
Melanxoliklar – jur’atsiz va ruhan zaif odamlar 
Melanxoliklar — g‘amgin, jur’atsiz va ma’yus kishilardir. Salga charchash, biror 
ishga yetarlicha jur’at etmaslik, o‘z fikr va istaklarini qondira olmaslik ular uchun 
juda xos. Melanxoliklar, ko‘pincha, arzimagan qiyinchiliklarga bardosh bera 
olmaydilar, ularga qarshi kurashdan voz kechadilar. Sangviniklar va flegmatiklar 
esa qiyinchiliklarni oson yengishadi, xoleriklar esa ularni xatto yo‘q qilib 
yuboradilar. Melanxoliklarda ijobiy his-tuyg‘ulardan salbiy his-tuyg‘ular ustunlik 
qiladi. Baxtli voqealardan ular zavqlana olmaydi, noxush voqealar esa ularni 
tushkunlikka tushirib qo‘yadi. Melanxoliklarning tashqi ko‘rinishi doimo tushkunlik 
va g‘amgin odamni eslatadi. Ular depressiyaga moyil bo‘lishadi. 

---

47 
Bu rasmda 4 ta temperament egasi tasvirlangan. Ularning qay biri qaysi 
temperamentga taalluqli ekanligini o‘zingiz toping. Siz qaysi temperament egasi? 
Ikkita temperament vakillari — sangvinik va flegmatiklar turmush 
qiyinchiliklariga juda turg‘un moslasha oladilar. Sangvinik va xoleriklar 
temperamentning ko‘p tarqalgan tipiga kirishadi. 

---

48