Istiqlol avlodi

“Xalq 
ta’limi tizimidagi o‘quvchi va pedagoglarning hayotiy hamda psixologik bilim-
ko‘nikmalarini oshirish mexanizmlarini yaratish” 
loyihasini ta’lim tizimiga joriy 
qilish rejalashtirilgan.
Bizning zamonaviy hayotimizni stresslarsiz tasavvur qilish qiyin va xuddi 
shunday stress holatlarini o‘zidan o‘tkazmagan insonni topa olmaymiz. Stress 
muammolari o‘tgan asrning 30 yillaridan beri o‘rganilayotgan bo‘lsada, unga bo‘lgan 
qiziqish kamaymayapti, chunki javoblarga qaraganda savollar ko‘payib bormoqda. 
Insonning stress bilan munosabatlari vrachlar, psixologlar, psixoterapevtlar diqqat 
markazidan ketmayapti va borgan sari dolzarb masalaga aylanib bormoqda. 
Odamlardda stress holatlarining ko‘payib ketishi, uning natijasida birmuncha 
murakkab kasalliklarnig ko‘payishi kuzatilmoqda. Ayniqsa, ijtimoiy yo‘nalishdagi va 
xizmat ko‘rsatish sohasidagi kasb egalari – pedagoglar, vrachlar, sotuvchilar doimiy 
stresslar va taranglik natijasida emotsional so‘nish holatlariga kelib qoladi. 
2021-yil 8-12-yanvar kunlari Samarkand viloyati Bulung‘ur tumanidagi 
umumiy o‘rta maktablarida innovatsiyalarni joriy etish doirasida o‘qituvchining 
kasbiy faoliyatiga psixologik tayyorligini va ta’lim sifatiga pedagoglarning psixo-
emotsional holatini ta’sirini aniqlash maqsadida psixologik testlar o‘tkazildi. Jami 
test sinovlaridan o‘tganlar soni 1679 tashkil etib, bulardan 50 % ortiq pedagoglarda 
kasbiy so‘nish sindromi aniqlandi.

---

3 
Pedagogning professionaligi, ijodkorligi va o‘zini anglashida eng ko‘p 
uchraydigan to‘siqlardan biri – kasbiy so‘nish sindromidir.
So‘nish
– nisbatan turg‘un holat, lekin tegishli qo‘llab-quvvatlash 
mavjudligida u bilan muvaffaqiyatli kurashish mumkin. 
Emotsional so‘nishning
asosiy alomatlari quyidagilar: kuchli charchoq, 
holsizlanish, psixosomatik asoratlar, uyqusizlik, o‘quvchilar va hamkasblarga 
nisbatan negativ munosabat, o‘z ishiga nisbatan salbiy ustanovkalar, o‘z 
majburiyatlariga e’tiborsizlik, ishtahaning pasayishi yoki ko‘p ovqat yeyish, o‘ziga 
salbiy baho berish,tajovuzkorlikning ortishi, faollikning pasayishi, aybdorlik xissi.