Fiziologiyasi va gigiyenasi

Bolalarda uglevodlar alm ashinm i. 
Bolalarda uglevodlar al- 
mashinuvi katta jadallik bilan amalga oshadi. chunki bolalar orga- 
nizmida umuman uglevodlar almashinuvi yuqori darajada kechi- 
shi bilan tushuntiriladi. Bolalar organizmida ugevodlar faqatgina 
asosiy energiya manbavi rolini bajarmasdan, balki vana hujayralar 
po'stlog'ining biriktiruvchi to'qim alari moddalarining shaklla- 
nishida muhim plastik material vazifalarini bajaradi. Uglevod­
lar oqsillar va yo g'lar almashinuvining kislotali mahsulotlarining 
oksidlanishida ishtirok etadi, bu bilan organizmda kislota - ishqor 
tengligini ushlab turilishini ta'm inlaydi.
Bolalar organizmning jadal o'sishi katta miqdordagi - oqsillar 
va y og'lar kabi plastik materiallar bo'lishini talab qiladi. Shu sa-
J / J
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

babli bolalarda oqsillar va yog'lardan uglevodlarning hosil b o iish i 
chegaralangan.
Bolalarning uglevodlarga b o ig a n bir kecha-kunduzlik talabi 
yuqori va emadigan davrda 1 kg tirik vaznga 10-12 g tashkil etadi. 
Keyingi yi I larda uglevodlarga b o ig a n talab 1 kg tirik vaznga 8-9 g 
dan 12-15 g gacha o ’zgarib turadi. 1 yoshdan 3 yoshgacha bolalar 
ovqat bilan o'rtacha 193 g. 4 yoshdan 7 yoshgacha - 287 g. 9 dan
13 yoshgacha - 370 g. 14 dan 17 yoshgacha - 470 g, voyaga yetgan 
odam lar esa 500 g gacha uglevodlar olishi kerak.
Uglevodlar bolalar organizmi tom onidan voyaga yetgan 
odamlardagiga nisbatan yaxshi (emadigan bolalarda 96-98 %) 
o'zlashtiriladi. Ammo, vuqorida qayd qilinganidek, m e’yordagidan 
ortiq m iqdorda organizmga qand tushganida u siydik bilan chiqa- 
rib yuboriladi. Umuman olganda. bolalarning organizmi voyaga 
yetgan odam lar organizmiga nisbatan qon tarkibida katta m iqdor­
da qand saqlanishiga chidamliligi bilan farq qiladi. Voyaga yetgan 
odam lar qonida glukozaning miqdori har 1 kg tirik vaznga 2,5-3 g 
to ‘g 'ri kelganida siydik tarkibida glukoza paydo b o is a , bolalarda 
bu k o ’rsatkich har 1 kg tirik vaznga 8-12 g to 'g 'ri kelganidagina 
siydik tarkibida glukoza paydo b o ia d i. Bolalar tom onidan uncha 
katta b o im ag an miqdordagi uglevodlarning qabul qilinishi qonda 
qand miqdorini ikki m arta k o ‘payishini chaqiradi, lekin bir soatdan 
kevin qondagi qandning miqdori pasaya boshlaydi. ikki soatdan ke- 
yin esa normaga qaytadi.