Yetkazib berish zanjirini boshqarish

 
 
1, 2, ...N – ishlab chiqarish iste’molchilari
4.2-chizma. JIT tamoyil bo‘yicha kirish oqimlarini tashkil qilishning 
tuzilishi
Bevosita yetkazib beruvchilarga etib boradigan to‘g‘ri yoki 
iste’molchilar yo ishlab chiqaruvchilardan to‘g‘ridan-to‘g‘ri yoki 
vositachilar orqali yoki aralash tartibda kelib tushish mumkin. 
Iqtisodiyotda taqsimot ostida u yoki bu mahsulotlarga mulkchilik huquqini 
taqsimlanishi tushuniladi. Yetkazib berishda taqsimot oyida mahsulotlarni 
yetkazib berish va ularni iste’molchilar ixtiyoriga topshirshdan iborat 
moddiy jarayon tushuniladi.
Yetkazib berish tamoyillar bo‘yicha qurilgan ishlab chiqarish 
tizimining chiqishidagi moddiy oqimlarni tashkil qilish o‘tkazish va 

---

89 
sotishning an’anaviy jarayonlaridan quyidagi munosabatlarda farqlanadi. 
Yetkazib berish sifatlarida chiquvchi moddiy oqimlar reklama sotish 
faoliyatining natijalari bo‘yicha emas, balki har tomonlama marketing 
tadqiqotlarini o‘tkazishga muvofiq shakllanadi:
- o‘z navbatida taqsimlash natijalari bilan tasnifi aloqa bilan 
belgilangan ishlab chiqarish va xarid qilish ritmigi muvofiq ishlab 
chiqilgan tovarlar taqsimlanishi kerak;
- boshqaruv jarayonining o‘zining ichida ko‘pincha mustaqil firmalar 
tomonidan bajariladigan bir qator texnologik bosqichlardan tashkil topgan 
chiquvchi moddiy oqimlar tomonidan tizimli o‘zaro bog‘liqligi amalga 
oshiriladi.
Yetkazib berish tamoyili bo‘yicha tashkil qilinadigan chiquvchi 
moddiy oqimlar yo‘naltiriladigan yakuniy joy odatda har xil foydalanish 
bo‘linmalari va ulgurji savdo bazalaridan iborat bo‘ladi. Bu yetkazib 
berishga xos bo‘lgan barcha moddiy oqimlarni integral ko‘rib chiqish katta 
shaxsiy samara berish mumkin, uni boshqa omillardan alohida ko‘rib 
chiqish va baholash mumkin. Buning ustida chakana savdoda boshqa teng 
ifodalarda har bir alohida mijoz bilan ishlay olishlik, savdo zalini tashkil 
qilish va jihozlash, reklama san’ati va boshqa omillar birinchi o‘ringa 
chiqadilar.