Ривожланишида нуқсони бўлган болалар диагностикаси

Ўкувчининг ўкув фаолиятини факатгина интеллектуал томонигагина
таяниш тўғри бўлмайди. Фаолиятнинг бузилиши, максадга йўналганликнинг,
тургунлик ва маҳсулдорликнинг етишмаслиги, мотивациянинг ривожланмай
колганлиги (фаолиятга муносабат) интеллект сақланиб колган холларда хам
салбий натижалар беради.
Энг аввал боланинг мактабга, мактаб кун тартибига, китобга ва
дафтарга, дарсга, ўртоқларига бўлган муносабатини аниклаб олиш лозим.
Боланинг ўз ишига берилган баҳога бўлган муносабати ва ўзининг баҳолаши
хам қизиқиш уйготади.
Боланинг онги 
ва ҳаётида (айниқса, 
таълимнинг дастлабки
босқичларида) мактабнинг кандай ахамиятга эгалигини ўзлаштириш учун
мухимдир.
Боланинг ўқув топшириқларини бажаришда максадга йўналганлиги,
ўқиш жараёни ёки предметга бўлган қизиқиш, кийинчиликларии енгиш
кўникмаси, кўрсатма ва ёрдамдан фойдалана олиши, ўз ишини ташкил
этишига диккатни жалб этиш лозим.
Ишлашдаги тургунлик, диққатнинг тарқалмаслиги ва толиқмаслик,
мотивацияларнинг мавжудлиги катта ахамиятга эга.
1. Топширикни бажариш вактида боланинг нуткий фаоллиги.
2. Уз нутқида аввалги тажрибасини намоён эта олиш кўникмаси.
3. Бола эшитаётган, кўраётган, ўқиётганларини тўгри тушунганлиги.

---

4. Боланинг нутқида тақлидий элементларнинг мавжудлиги.
5. Нутк боланинг фаолиятида етакчи режалаштирувчи ролни
бажарадими ёки нутқ фаолиятдан ажралиб қолганми?
Боланинг уйин фаолияти билан танишиш фақатгина ташхисни
аниқлашгагина эмас, балки боланинг педагогик имкониятларини, унга
ёндашиш хусусиятларини аниклашга ёрдам беради. Уйинчокдар боладаги
тормозланишни бартараф этади. Баъзан шундай ҳолатлар ҳам бўладики,