Istiqlol avlodi

 
Bolalar va o‘smirlarda depressiya alomatlari 
 
Bolalar 
O‘smirlar 
Qayg‘uli, g‘amgin kayfiyat. 
G‘amgin kayfiyat. 
Bolalarga xos energiyani yo‘qotish. 
Zerikish hissi. 
G‘amning tashqi namoyon bo‘lishi. 
Charchoq hissi. 
Uyquning buzilishi. 
Uyquning buzilishi. 
Somatik arz. 
Ishtaha 
yoki 
tana 
og‘irligining 
o‘zgarishi.
O‘zlashtirishning pasayishi. 
Somatik arz. 
Bir joyda o‘tira olmaslik, bezovtalik. 
Mayda-chuydalarga ko‘p e’tibor berish. 
O‘qishga qiziqishning pasayishi. 
Haddan ortiq emotsionallik. 
Omadsizlikdan qo‘rqish. 
Odamovilik. 
Nomukammallik hissi. 
Diqqatning tarqoqligi. 
O‘z-o‘ziga salbiy baho berish. 
Agressiv xulq-atvor. 
«Munosib rad etilganlik» hissi. 
Quloq solmaslik, gapga kirmaslik. 

---

17 
Past frustratsion tolerantlik 
To‘polon qilishga moyillik. 
Haddan ortiq o‘zini-o‘zi tanqid qilish. 
Spirtli ichimliklar va giyohvandlik 
moddalarni haddan ziyod iste’mol qilish. 
Ijtimoyilashuvning 
pastligi, 
odamovilik. 
Past o‘zlashtirish. 
Agressiv xulq-atvor, harakatli javob 
qaytarish. 
Dars qoldirish. 
Suitsid to‘g‘risidagi har qanday fikrga o‘ta ehtiyotkorlik bilan yondashish zarur. 
Yolg‘izlik, chorasizlik hissi e’tibordan chetda qolmasligi suitsidni oldini olishga 
ko‘maklashadi. 
TA’LIM MUASSASALARIDA SUITSIDNING 
OLDINI OLISH METODIKASI 
Jumladan, bugungi kunda davlatimiz tomonidan 
maktablarda ta’lim olayotgan o‘quvchilarni psixologik 
qo‘llab-quvvatlash, ular hayotidagi ruhiy o‘zgarishlarni 
nazorat ostiga olish, kerak bo‘lsa, ularga davolash choralarini 
ko‘rish 
masalalariga 
alohida 
e’tibor 
qaratilmoqda. 
Shuningdek, davlatimiz tomonidan har haftaning payshanba 
kunini “Huquqbuzarliklar profilaktikasi kuni” deb e’lon 
qilinishi, voyaga yetmaganlar o‘rtasida nazoratsizlik, 
qarovsizlik, huquqbuzarliklar va boshqa g‘ayriijtimoiy xatti-
harakatlarning oldini olish, ularga imkon tug‘diruvchi 
sabablar va sharoitlarni aniqlash hamda bartaraf etishga 
qaratilgan tadbirlar, o‘quv seminarlarini tashkil etilishi, 
o‘quvchilarni o‘z hayot yo‘llarini to‘g‘ri tashkil etishlarida 
o‘z samarasini bermoqda.
O‘quv-seminarlarda o‘quvchi-yoshlarning ta’lim-tarbiyasi davlat siyosati 
darajasiga ko‘tarilganligi, har tomonlama yetuk, ma’nan va ruhan barkamol avlodni 
tarbiyalashda ta’lim muassasalari pedagog xodimlari, psixologlar, ota-onalar va 
mutasaddi tashkilotlarning mas’uliyatini kuchaytirish, hamkorlikda o‘quvchilarni turli 
kasb va psixologik to‘garaklarga jalb etish, ularni ongli kasbga yo‘naltirishga alohida 

---

18 
e’tibor qaratilishi lozimligi to‘g‘risida ma’lumotlar berilmoqda. Seminarlarda o‘smir 
yosh inqirozlari, ta’lim-tarbiya jarayonini o‘quvchining individualligi asosida tashkil 
etish, maktab, oila hamkorligini kuchaytirish masalalari muhokama etilmoqda.
Bugungi kunda axborot xurujlarining xavfi, internetning salbiy ta’siri, yoshlar 
tarbiyasiga katta xavf solayotgan “Ommaviy madaniyat”ning kirib kelishi, voyaga 
yetmaganlar nazoratsizligi, qarovsizligi, ular tomonidan turli xil huquqbuzarlik, suitsid, 
o‘z joniga qasd qilish holatlarining kelib chiqishiga sabab bo‘lmoqda. Ayniqsa maktab 
yoshidagi o‘quvchilarning internetdagi ijtimoiy tarmoqlar orqali turli guruhlarga kirib 
qolishlari va ota-onalarining farzandlariga nisbatan e’tiborsizliklari tufayli har xil 
o‘yinlar qurboniga aylanmoqdalar. Bu kabi salbiy burilish va og‘ishlar, noxushliklarni 
oldini olish uchun eng avvalo ota-onalar va ta’lim muassasalarining hamkorligini 
mustahkamlash zarur.
Maktab psixologi va ma’naviy-ma’rifiy ishlar bo‘yicha direktor o‘rinbosarlari o‘z 
joniga qasd qilishning zararli oqibatlarini ilmiy-amaliy va diniy nuqtai nazardan 
tushintirish ishlari bo‘yicha diniy qo‘mita vakillari, ichki ishlar xodimlari,
o‘quvchilarning ota-onalariga ijtimoiy tarmoqlardan foydalanishning ijobiy va salbiy 
tomonlari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni yillik ish rejalariga kiritishlari hamda o‘quvchilar 
bilan guruhiy va individual suhbatlar uyushtirishlari lozim. 
Voyaga yetmaganlar o‘rtasida sodir etilgan suitsid holatlarining sabablari,
o‘smirlar tomonidan sodir etilgan suitsidda oiladagi nizolar va nosog‘lom muhit, kattalar 
tomonidan sodir etilgan
 
tazyiq, ayrim pedagoglarning loqaydligi, o‘smirning 
tengdoshlari bilan bo‘lgan muammolari, asosan qarama-qarshi jins vakillari bilan 
bo‘lgan shaxslararo munosabatlardagi kelishmovchiliklar sabab bo‘lmoqda.