O‘zbekiston tarixi

 
 
Taqrizchilar:
tarix fanlari doktori,
professor 
S. S. A’zamxo‘jayev; 
tarix fanlari doktori 
R. M. Abdullayev
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© O‘zbekiston Respublikasi IIV Akademiyasi, 2005 

---

 
KIRISH 
 
O‘zbekiston tarixida 1991 yil 31 avgustdan boshlab yangi, mustaqillik 
davri boshlandi. Xalqimiz o‘zi tanlagan yo‘lidan borib, huquqiy demokratik 
davlat qurish, mamlakatimizni rivojlangan buyuk davlatlar darajasiga 
ko‘tarishdek murakkab, oliy maqsadlarni ro‘yobga chiqarish uchun 
sobitqadamlik bilan mehnat qilmoqda.
Mustaqillik ruhi mamlakatimiz miqyosida davlatchilik, iqtisodiyot, 
siyosat sohasida ro‘y berayotgan o‘zgarishlar bilan bir qatorda ijtimoiy-
siyosiy qarashlar, ma’naviyatni shakllantirish masalalariga yangicha 
yondashishni talab qilmoqda. Sanab o‘tilgan muammolarning yechimini 
topishda tarix fanining ahamiyati kattadir. Tarix faniga, xususan, 
O‘zbekiston tarixiga nisbatan turli yondashuvlar ko‘zga tashlanmoqda. 
Buning bir qancha sabablari bor. 74 yillik sobiq sovetlar davrida 
kommunistik mafkuraning tazyiqi ostida juda ko‘p tarixiy jarayonlar siyosiy 
maqsadda buzib ko‘rsatilgan yoki xaspo‘shlab o‘tilgan. Natijada haqiqatga 
putur yetgan. Bundan tashqari, unchalik uzoq davr bo‘lmasa ham mustaqillik 
yillarida nafaqat tarixchilar, balki faylasuf, siyosatchi, tilshunos, iqtisodchi 
olimlar, shuningdek, jurnalistlar, publitsistlar tomonidan juda katta ishlar olib 
borildi. Yangi tarixiy faktlar ochildi, arxiv hujjatlari matbuot yuzini ko‘rdi, 
ilmiy, obyektiv xulosalar shakllandi. Bularning barchasi Vatanimizning 
yangicha, haqiqiy tarixini yaratishga imkon tug‘dirdi.
Bayon qilingan vaziyatni hisobga olib, O‘zbekistonning tarixini 
yaratishga yangicha yondashuvga alohida ahamiyat berib, O‘zbekiston 
Respublikasi Vazirlar Mahkamasi 1996 yil 16 dekabrda O‘zbekiston 
tarixining yangicha talqinini tayyorlash va nashrdan chiqarish haqida maxsus 
qaror qabul qildi. Ushbu qarorda tarixiy jarayonlarni va shaxslarni talqin 
qilishning, baholashning metodologik yo‘nalishlari belgilab berildi.
Mazkur taqdim qilinayotgan ma’ruzalar to‘plamini yuqorida 
qo‘yilayotgan talablarni ro‘yobga chiqarish yo‘lidagi bir tajriba deyish 
mumkin. Ma’ruzalar so‘nggi bir necha yillar davomida IIV Akademiyasida 
O‘zbekiston tarixi kafedrasi tomonidan tinglovchilarga ta’lim berish 
jarayonida sinovdan o‘tdi va muayyan mazmun va shaklga ega bo‘ldi.
Haqiqatan ham, O‘zbekiston tarixi fanini o‘qitishda unga xolisona 
yondashish bugungi kunning eng dolzarb masalalaridan biri, desak 
yanglishmaymiz. Tarixiy haqiqatni tinglovchilarga o‘z holicha yetkazish 
uchun esa biz, murabbiylardan, ozgina jonbozlik, fidoyilik talab etiladi.
3

---

Hukmingizga havola etilayotgan ma’ruzalar to‘plami V 380200 «Huquqni 
muhofaza qilish faoliyati» ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha «O‘zbekiston tarixi» 
fani namunaviy o‘quv dasturi asosida tayyorlandi. Bu Siz, aziz kitobxonlarga 
ona Vatanimiz tarixini o‘rganish yo‘lida hadya etilayotgan bir debocha, 
kichik bir tuhfadir. Albatta, ushbu ma’ruzalar mukammal, kamchiliklardan 
xoli deyishdan yiroqmiz, unga Siz, aziz o‘quvchilar, tegishli baho berasiz 
degan umiddamiz.
Ma’ruzalarni yozishda mualliflar