A. T. G‘ofurov, I. T. Azimov, U. E. Raxmatov

Dunyo okeanini ifloslanishi. 
Dengiz va okeanlar suvlari ham sezilarli ravishda 
ifloslanmoqda, daryolarni quyilishi, dengiz transporti ta‘sirida kasallik 
taraqatuvchi qoldiq moddalar, neft maxsulotlari, og‗ir metal tuzlari, zaharli organik 
birikmalar, shu jumladan pestitsidlar dunyo okeaniga borib tushmoqda. Dunyo 
okeani shu darajada zararlanganki undan ovlangan baliq va mollyukalar yaroqsiz 
bo‗lib qolmoqda. DDT xatto Antarktida yashaydigan pingvinlar organizmida ham 
uchramoqda
. 
Inson ta’sirida tuproq tarkibini o‘zgarishi
. Xosildor tuproq uzoq yillar 
davomida xosil bo‗ladi. Xozirgi davrda hosil bilan birga o‗simlik uchun zarur 
bo‗lgan komponetlar minglab tonna azot, kaliy, fosfor olib chiqib ketilmoqda. 
Agar azot birikmalari tuproqqa solib turilmasa uning zaxirasi 50-100yilga yetadi.
Shu sababli madaniylashtirilgan yerlarga organik va anorganik moddalar 
solinishi kerak. Tuproqqa solingan azotni 40-50% igina o‗simliklar tomonidan 
o‗zlashtiriladi. 20% mikroorganizmlar tomonidan gazsimon moddalarga aylanadi. 
Tuproq tarkibini ibuzilishi nemotodalarni ko‗payishiga ham olib keladi. 
Antropogen ta‘sirda tuproqni o‗zgarishiga eroziya ham misol bo‗ladi. 
Eroziyaning asosiy sabablaridan biri o‗simliklar qoplami kam qolgan joylarda 
kuzatiladi. Buning sababi chorva mollarini bir joyda ko‗p boqilishi tuproqning 
ochilishiga sabab bo‗ladi bu esa eroziyaga olib keladi. 1sm tuproqning tabiiy 
ravishda tiklanishi uchun 250-300yil vaqt kerak. Eroziya shamol ta‘sirida ham 
amalga oshadi. O‗simlik va hayvonlar ham odamning salbiy ta‘siriga duch 
kelmoqda. 
Biosferaning radiaktiv moddalar bilan zaralanishi
. Bunday zararlanish 
1945 yilda Yaponiyada vujudga kelgan. 1963 yilgacha yadro qurollarnish orqali 
atmosferada radiaktiv moddalar to‗planib borgan. Radiaktiv moddalar uzoq vaqt 
davomida parchalanib zararli ta‘sir ko‗rsatib boradi.