Ўрмончилик ” фанидан ўҚув-услубий мажмуа

Ўрмон-дашт худуди.
Ўрмон-дашт зонаси Карпат тоғининг ғарбида, Олтой-Саян тоғ 
тизмаларининг шарқида тор полоса ҳосил қилади, шунингдек, қисман 
Забайкальеда ҳам маълум майдонни ишғол қилади. Бу зонанинг шимолий 
чегараси ўрмон зонасининг жанубий чегарасига туташади. Ўрмон-дашт 
зонаси оралиқ зонадир. Унда кузатиладиган физик-географик жараёнлар, 
албатта, ўрмон ва дашт зоналарига хос бўлиб, бу ҳол ўрмон ва дашт ўсимлик 
формацияларининг алмашиниб туришига имкон беради. Рельеф жиҳатидан 
ҳудуд текисликдан иборат бўлиб, уни Урал тоғлари кесиб ўтади. Бу ерлар 
тупроғи ишқорсиз қора тупроқ билан кучсиз бўз тупроқлар аралашмасидан 
иборат. Бу унумдор тупроқ бўлиб, физик-кимёвий хусусиятларига кўра 
ўрмон ҳудудининг бўз тупроғидан фарқ қилади. Ўрмон-дашт ҳудудида қиш 
ўрмон ҳудудидагига нисбатан юмшоқ, ёзда ўсимликларнинг вегетация даври 
узоқ бўлади. Ҳудуднинг ғарбий минтақалари айниқса иссиқ бўлиб, январ 
ойида ўртача харорат -5
о
С дан –7,5
о
С гача, июлда эса 0
о
С дан 18,5
о
С гача, 
ҳатто 21,5 
о
С гача иссиқ бўлади. 
Йиллик ёғин миқдори 500-550 мм. Ғарбий Сибир ва Забайкалье ўрмон-
даштларининг иқлими айниқса ўзгарувчан бўлиб, январда ўртача ҳарорат -30
о
С гача, июлда эса 18
о
С гача бўлиб, йиллик ёғин миқдори 300 мм. Ёғин июл 
ойида кўп ёғади. Ёғадиган ёғинга нисбатан ердан нам кўп буғланади. 
Ўсимликлари дашт ҳудудига хос ўт, дарахт ва буталардан иборат. Бу ҳудудда 
катта ўрмонзорлар учрамайди, мавжуд ўрмонзорлар бўлак-бўлак бўлиб, 
ўтлоқлар билан бир-биридан ажралиб туради. 
Ҳудуднинг ғарбий қисмидаги ўрмонзорларда эман, арғувон, шум, 
заранг, граб, шарқий қисмида эса майда баргли қайин ва тоғ терак ўсади. 
Ҳудуднинг шимолий қисмида ҳам ўрмонзорларни учратиш мумкин, жанубда 
улар дарё қирғоқларини ишғол қилган. Ўрмон-даштда ғалласимон ўтлар, 

---

24 
сабзавот, техникавий, ем-хашак экинларини ва мевали, резавор мевали 
дарахт ҳамда буталарни кўп экиш мумкин.