Tafakkur avlodi

ЎЗБЕКИСТОНДА ПАХТА ЯККАҲОКИМЛИГИНИНГ 
ЎРНАТИЛИШИ ВА УНИНГ НАТИЖАЛАРИ
101
жалигини сув билан таъминлашда муҳим аҳамият 
касб этди. Аму-Занг канали Гагарин туманини йи
-
рик пахтачилик маконига айланишига муҳим роль 
ўйнади. Айни шу даврдан бошлаб пахта майдонла
-
рини сув кўтарувчи машиналар ёрдамида сувлаш 
аҳамияти тобора камая борди. Масалан, 1975 йил
-
да Сурхон воҳасидаги жами экин майдонларининг 
56,9 минг гектари сув кўтаргич машиналари ёрда
-
мида, 165,4 минг гектари ўзиоқар каналлар ёрдами
-
да, 158, 3 минг гектари жўяклар орқали сувланган. 
1976 йилда эса 56,5 минг гектар ер насослар восита
-
сида, 171 минг гектари ўзиоқар ариқлардан, 196,9 
минг гектари жўяклар орқали сувланган
194
.
Сурхондарё вилоятида янги совхозларнинг таш
-
кил этилиши йирик ирригацион қурилишларни 
амалга ошириш ва Шеробод даштидаги қўриқ ер
-
ларни ўзлаштирилиши билан бевосита боғлиқдир. 
Бу ишларда 1965-1974 йилларда Сурхондарё ви
-
лоят партия комитетининг биринчи котиби бўлиб 
ишлаган Нуриддин Муродовнинг (1915-1974) хиз
-
матлари жуда катта бўлди. Н.Муродов Сурхондарё 
вилоятида ишлаб чиқарувчи кучларини ривожлан
-
тириш, айниқса, пахтачилик ва боғдорчиликни юк
-
салтиришда жонбозлик кўрсатди. Сурхон-Шеробод 
воҳасида янги туман ва шаҳарлар барпо этилиши
-
да ўзининг муносиб ҳиссасини қўшди. Н.Муродовга 
пахтачиликни ривожлантириш, ишлаб чиқаришда 
фан ютуқлари ва илғор тажрибаларини кенг қўл
-
лаш, юқори ҳосил олишда эришган катта ютуқлари 
учун Социалистик Меҳнат Қаҳрамони унвони бе
-
рилган. 
194 
Народное хозяйство Узбекской ССР за 60 лет Советской вла
-
сти. Юбилейный статистический ежегодник. –Ташкент: Узбекистан, 
1977.–С. 102.

---

Якубова Диларам Таджиевна
102
Бундан ташқари, Сурхон воҳасида янги ерларни 
ўзлаштириш ва пахтачиликни ривожлантиришда 
Меҳнат Қаҳрамонлари – Шаймардон Қудратов, Ота
-
мурод Худойназаров, Жиянқул Рустамов, Муҳамма
-
ди Келдиев, Бобоёр Ҳасанов ва бошқалар, Респуб-
ликада хизмат кўрсатган пахтакорлар – Назиртош 
Тўраев, Саиджон Отаниёзов, Алиқул Файзиев, Раҳи
-
ма Абдураҳмонова, Қумри Қурбонова, Норқобил 
Аҳмедов, Кўчар Одинаев ва бошқаларнинг меҳнат
-
лари алоҳида аҳамиятга эгадир.
 
Сурхондарё вилоятида янги суғориш иншоотла
-
рининг барпо этилиши 1980 йилларда ҳам давом 
этди. 1987 йилда «Сурханводстрой» қурилиш-мон
-
таж бошқармаси жамоаси «Искра» канали қурили
-
шини жадал суръатларда давом эттирдилар. Улар 
бу ердаги насос станциясини қуриб фойдаланишга 
топширдилар. Каналнинг насос станциясига ту
-
таштирувчи қисми ҳам қуриб тугалланди. 1987 
йилда бу ерда 4,6 млн сўмлик ишлар бажарилди. 
Қазилган тупроқни ташиб кетишда воҳа шофёрла
-
рига Тошкент ва Бухородан келган ҳайдовчилар ҳам 
ёрдам беришди. Эътиборли томони, канал қурили
-
шида вилоят Кенгаши депутати Ф. Исломов, Б.Бруш 
ва И.Кузьмичёв каби экскаваторчилар бошқаларга 
ўрнак бўлишди
195
.
1987 йилда Сурхондарё вилоятида сув ресурсла
-
ридан унумли фойдаланиш масаласи кун тартибига 
қўйилди. Жанубий Сурхон сув омборига секундига 
600 кубометр сув тушиб турди. Бу сувнинг 60 фо
-
изи кўкламги экин-тикинга ва экинларни суғо
-
риш даврида фойдаланилди. Вилоят туманларида 
1470 километр масофада каналлар бўлиб, шунинг 
195 
Сурхондарё вилояти давлат архиви. 478-фонд, 1-рўйхат, 87-иш, 
27-варақ. 

---