O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus taʼlim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

NS yozuv 
(name server – nomlar serveri) domen zonasiga javobgar DNS 
serverlar adreslarini o‘z ichiga oladi. Har bir DNS server uchun alohida NS yozuv 
bo‘lishi kerak. Misol: 
gmail.com. 
IN
NS ns1.google.com. 
gmail.com. 
IN
NS ns4.google.com. 
gmail.com. 
IN
NS ns2.google.com. 
gmail.com. 
IN
NS ns3.google.com. 
NS yozuvlar joriy DNS qo‘llab-quvvatlayotgan joriy zona uchun ham hamda 
boshqa DNS serverlari tomonidan qo‘llab-quvvatlanayotgan zona ostilar uchun ham 
yaratilishi kerak. Aynan ular DNS serverlari o‘rtasida bog‘liqlikni taʼminlaydi.

---

66 
A yozuv 
(Address record – adres yozuvi) domen nomini Ipv4 adres bilan 
bog‘laydi. Masalan: 
gmail.com. 
IN
A
142.250.64.69
AAAA yozuv 
(Address record – adres yozuvi) domen nomini Ipv6 adres bilan 
bog‘laydi. Masalan: 
gmail.com. 
IN
AAAA
2001:0db8:85a3::8a2e:0370:7334 
CNAME yozuv 
(canonical name record – nomning kanonik yozuvi) taxalluslarni 
ifodalash uchun qo‘llaniladi. Masalan:
nuu.uz
CNAME 
www.nuu.uz 
MX yozuv 
(MAIL exchange – xat almashish) domenning pochta serveri adresini 
ko‘rsatadi. Masalan: 
gmail.com. 
IN 
MX 40 alt4.gmail-smtp-in.l.google.com. 
gmail.com. 
IN 
MX 20 alt2.gmail-smtp-in.l.google.com. 
gmail.com. 
IN 
MX 30 alt3.gmail-smtp-in.l.google.com. 
gmail.com. 
IN 
MX 10 alt1.gmail-smtp-in.l.google.com. 
gmail.com. 
IN 
MX 5 gmail-smtp-in.l.google.com. 
Bu ro‘yxatda 5,10,20,30,40 sonlari ustuvorlikni anglatadi. Agar domenning MX 
yozuvlari bittadan ko‘p bo‘lsa, unda avval ustuvorlik qiymatida eng kichik son 
ko‘rsatilgan pochta serveriga murojaat qilinadi, agar u javob bermasa, unda 
ustuvorlik bo‘yicha keyingi pochta serveriga murojaat qilinadi. 
TXT yozuv
– Bu axborot yozuvi. Odatda bu yozuvlar biron bir funksional 
maʼnoni anglatmaydi. Baʼzi hollarda domenga egalikni tasdiqlash uchun maʼlum 
matnli axborot yoziladi. Masalan:
gmail.com. 
IN 
TXT 
"globalsign-smime-
dv=CDYX+XFHUw2wml6/Gb8+59BsH31KzUr6c1l2BPvqKX8=" 
gmail.com. 
IN TXT "v=spf1 redirect=_spf.google.com" 
PTR yozuv 
(Pointer – ko‘rsatkich) – xost IP-adresini domen nomi bilan 
bog‘laydi. Bu yozuvlar DNS teskari zonalarida qo‘llaniladi.
DNS yuqorida keltirilgandek, domen nomini IP-adresga akslantiradi (to‘g‘ri 
akslantirish) hamda IP-adresni domen nomiga akslantiradi (teskari akslantirish). 
Teskari akslantirishni taʼminlash uchun DNS da teskari zonalar ishlatiladi. Teskari 
zonalar uchun maxsus domen – in-addr.arpa ishlatiladi. Masalan 91.212.89.55 IP-

---

67 
adresga ega bo‘lgan xost nomini tavsiflash kerak bo‘lsa, u holda quyidagi PTR 
yozuv yaratiladi: 
55.89.212.91.in-addr.arpa
IN
PTR
nuu.uz.