Toshkent 2014 B. M. Azizov, I. A. Israilov, J. B. Xudoyqulov o

turdagi sershira ozuqalar kiradi. Shirali ozuqalar to„yimliligi nisbatan past 0.1-0.4 
boMsada o„z ahamiyati va o„ziga xosligi bilan ajralib turadi va uning o„mini xech kaysi 
ozuqalar toMdira olmaydi. SHirali ozuqalar tarkibida 60-90% gacha namlik va 10-
40% gacha namlik mavjud boMadi. Shirali ozuqalar chorva xayvonlari ishtaxasini 
ochadi, modda almashinuvini yaxshilaydi, sogMn sigirlar sutini oshiradi.
Chorva xayvonlar maxsuldorligini oshirishda shuningdek konsentrat ozuqalar 
muhim o„rin tutadi. Konsentrat ozuqalar maxalliy tilda em deb ataladi. Bu ozuqalar 
tarkibida 10-14 % namlik 86-90% kuruk modda
mavjud. Konsentrat ozuqalar to„yimliligi bilan ajralib turadi . Bu ozuqalaming ozuqa 
birligi 0.7 va undan yuqori boMadi.Masalan sulining ozuqa birligi 1.0 ga teng boMsa, 
bug„doy donining ozuqa birligi 1.12 , makkajo'xori donining ozuqa birligi esa 1.34 ga 
teng.
Chorvachilikda chorva xayvonlarining sogMom o„sib rivojlanishida shuningdek 
minerallar va vitaminlar muhim ahamiyatga ega. Minerallar va vitaminlar xayvonlar 
tomonidan nisbatan kam miqdorda iste‟mol qilinsada ularning salomatligida g„oyat 
zarur hisoblanadi. Mineral va vitaminlaming etishmasligi xayvonlarda turli 
kasalliklami keltirib chiqaradi. Minerallardan chorva xayvonlari uchun eng ko„p osh 
tuzi ishlatiladi. Osh tuzi xayvonlar ishtaxasini ochadi, modda almashinish jarayonini 
yaxshilaydi. Chorva xayvonlari uchun nisbatan ko„proq S, A va V vitaminlari va shu 
vitaminlarga boy ozuqalar ahamiyatli hisob'anadi.
Ozuqabop o„simliklar ham o„z xususiyatlariga ko„ra to„rtta guruhga bo„linadi, 
bular:
-g„allasimon ozuqabop o„simliklar;
-dukkakli ozuqabop o„simliklar;
-xilollar;
-har xil o„tlar.
Ozuqabop o„simliklar ichida nisbatan keng tarqalgani va ahamiyatligi