M. DÁWletov, A. DÁWletov, Z. IsMAylova, A. DÁWletova

243-shınıǵıw.
Úyge tapsırma.
Berilgen gáplerdegi kóp noqattıń 
ornına tiyisli sózlerin tawıp, gáplerdi kóshirip jazıń. Olardıń qanday 
sóz shaqapları arqalı bildirilgenin hám sorawların aytıń.
1. Aǵash kesseń ... kes, temir kesseń ... kes. 
(Naqıl) 
2. Ómir adamǵa ... beriledi. 3. Qara suw ... aparadı. 
(Naqıl)
4. Aradaǵı tım-tırıslıq ... sozıldı. 5. Kún ... jawsa, terek ... 
jawadı. 
(Naqıl)
6. Batır jigit ... óledi, qorqaq ... óledi. 
(Naqıl)
7. Qorqaqtı ... quwsań, batır boladı. 
(Naqıl)

---

131
§ 62. Sebep pısıqlawısh
Is-hárekettiń isleniw yamasa islenbew sebebin bildire-
tuǵın pısıqlawıshqa 
sebep pısıqlawısh 
delinedi.
Sebep pısıqlawısh 
nege? ne sebepten? ne sebepli? ne-
likten? ne ushın?
t.b. sorawlarǵa juwap beredi.
Sebep pısıqlawıshı xızmetindegi sózler is-hárekettiń 
isleniwine sebepshi boladı.
Sebep pısıqlawısh tómendegi sózler arqalı bildiriledi.
1. Shıǵıs seplik qosımtalı atawısh sózlerden, sebep 
ráwishinen boladı. M ı s a l ı : 1. Onıń júzi 
quwanıshtan
qızarıp ketti. 
(J. S.)
2. Eshkiniń qabırǵaları say-say bolıp, 
arıqlıqtan
óliwge kelipti. 
(Q.x.e.)
3. Murat 
ılajsızdan
qoylardı baydıń úyine aydap keldi. 
(S. A.)
2. 
-ıp/-ip,-p
hám 
-ǵanlıqtan/-genlikten
qosımtalı hal 
feyil hám hal feyilli toplamlardan boladı. M ı s a l ı : 
1. Ol 
qısınıp
terley basladı. 2. Bir waqıtta ol 
ózine qarsı 
kiyatırǵan adamdı kórip
gilt toqtadı. 
(T. Q.)
3. Ol 
súysi-
nip oqıǵanlıqtan
waqıttıń ótip ketkenin de sezbedi. 
(J. S.) 
3. Shıǵıs seplik qosımtalı kelbetlik feyil, atawısh fe-
yillerden hám sol feyillerdiń basqarıwındaǵı toplamlardan 
boladı. M ı s a l ı : 1. Ol