O’zbеkiston rеspublikasi qishloq

АНДИЖОН ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИК ИНСТИТУТИ 
bolaning tug’ilganidan, to boshlang’ich ma’lumot olgunicha bo’lgan davr orlig’ida 
salomatlik darajasi qanday bo’lganligi to’g’risidagi omillar bilan tanishish imkonini 
beradigan material hisoblanadi. 
Tarjimai hol metodi inson psixikasini suhbat va tajriba metodlari vositasida 
o’rganib bo’lmaydigan jihatlarini ochishda yordam beradi. Mazkur metod orqali, 
masalan, ijodiy xayol bilan bog’liq jarayonlar: she’riyat, musiqa, nafosat, tasviriy 
san’at, texnik ijodiyotning nozik turlari va shaxsning ma’naviyat, qadriyat, qobiliyat, 
iqtidor, iste’dod, salohiyat kabi fazilatlari kuzatiladi. Inson ongining namoyon bo’lishi, 
rivojlanishi, o’ziga xos individual va ijtimoiy xususiyatlari, atoqli shaxslar bildirgan 
mulohazalarida, asarlarida o’z ifodasini topadi. Allomalar to’g’risidagi ma’lumotlar 
zamondoshlari, izdoshlari, safdoshlarining ta’rifu – tavsiflari orqali avloddan – 
avlodga o’tadi. Xuddi shu ijtimoiy uzluksizlik natijasida ajdodlar bilan avlodlar 
o’rtasida vorislik hodisasi ijtimoiy psixologik voqelik vujudga keladi va ijtimoiy 
tarixiy taraqqiyotning uyg’unligini ta’minlaydi. 
Anketa metodi. 
Umumiy psixologiyada keng qo’llaniladigan metodlardan biri bo’lib, unda 
odamlarning psixologik xususiyatlari narsa va hodisalarga nisbatan munosabatlari 
o’rganiladi.
Anketa odatda 3 xil bo’lib, birinchi xilida anglashilgan motivlarni aniqlashga 
mo’ljallangan savollardan iborat bo’ladi, ikkinchi xilida esa faqat bittagina javob 
tanlash sharti bilan har bir savolga bir nechtadan tayyor javoblar ham beriladi. 
Uchinchi xil anketa sinaluvchiga havola qilinganda kamida to’rt-besh to’g’ri javoblari 
ballar yordamida baholanadi. Anketa metodidan odamlarning layoqatlarini, muayyan 
sohaga qiziqishlari qobiliyatlarini, o’ziga, tengdoshlariga katta va kichiklarga 
munosabatlarini aniqlash maqsadida foydalaniladi. Anketa orqali shaxslarning xarakter 
xislatlari, xulq-atvorlarini tekshirish, sirtdan turib baholash mumkin. 
Tarqatilgan anketalar yig’ib olinib, elektron hisoblash mashinalari dasturiga 
muvofiqlashtirib atroflicha amaliy xulosalar chiqariladi. Anketa metodi inson 
psixikasining ayrim tomonlarini o’rganish uchun boy material to’plash imkonini 
beradi, lekin unda olinadigan ma’lumotlar doimo xolisona xususiyatga ega 
bo’lavermaydi. Bunga yo’l qo’ymaslik uchun anketa ichidagi nazorat vazifasini 
bajaruvchi to’g’ri va qarshi savollarni puxta ishlab chiqish kerak.
Quyida anketa varaqasidan namuna keltirib o’tamiz.
1.Kursingizda eng yuqori obro’ga ega bo’lgan talaba qaysi? 
2.Sizningcha, kursdoshlaringiz ichidan kim mehr, his-tuyg’uni uyg’ota oladi?
3.O’qish bilan bog’liq muammolar yuzasidan siz kimga murojaat qilishni xohlar 
edingiz? 
4.SHaxsiy kechinmalaringiz haqida siz kim bilan fikr almashishni istar edingiz?
5.O’rtoqlaringiz ichidan kimni uyingizga mehmonga astoydil taklif qila olasiz? 

---