O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti shahrisabz filiali

 
Mavzu bayoni: 
Elektr toki odam tanasi orqali o`tar ekan, uni qizdiradi, bu esa kuyishga olib kelishi 
mumkin.
Elektrdan kuyish ichki to`qimalarni jiddiy jarohatlashi mumkin. 
Bunda jabrlanuvchining elektr toki kirgan va chiqqan joylarida jarohat ko`rinadi. Bu 
kuyik ko`rinishidan ahamiyatsizga o`xshasa-da, aslida ancha og’ir bo`ladi, chunki ichki 
to`qimalar jiddiy jarohatlangan bo`lishi mumkin. Elektr, odatda, chuqur kuydiradi. 
Elektr toki urishi, kuyishdan tashqari yurak aritmiyasini keltirib chiqarishi, hatto yurak va 
nafas olishning to`xtashiga ham olib kelishi mumkin.
Elektr tokidan shikastlanganda quyidagi belgilar kuzatiladi 
1.
To`satdan qarsillagan tovush eshitiladi yoki yorug’lik chaqnaganday bo`ladi. 
2.
Jabrlanuvchi behush holatda bo`ladi. 
3.
O`zini g’alati tutadi. 
4.
Teri ustida aniq kuygan joylar uchraydi. 
5.
Nafas olish buziladi. 
6.
Tomir urishi zaif, aritmik yoki umuman bilinmaydi. 
7.
Odatda, qo`l panjalari yoki oyoq kaftlarida elektr zaryadi kirgan va chiqqan joylar 
uchraydi. 
Elektrdan kuyishning oldini olish uchun elektr uskunalardan hech qachon suv yaqinida 
foydalanmaslik, eskirgan elektr shnurlarni tashlab yuborish yoki ta'mirlash, uyda kichkina 
bolalar bo`lsa, elektr rozetkalarni ulardan yaxshilab ehtiyotlanganligiga ishonch hosil qilish 
kerak. 
Momaqaldiroq yaqinlashganda yashin urishidan saqlanish uchun bino ichiga kirib olish, 
mashinaga o`tirib, oynalarini butunlay yopib qo`yish, suzayotgan yoki qayiqdagi inson imkoni 
boricha tezroq qirg’oqqa chiqib olishga harakat qilishi, shoshilinch holatlardan tashqari vaqtda 
telefondan foydalanmaslik, telegraf yog’ochlariga yoki baland daraxtlarga yaqin bormaslik, 
tepalik ustida bo`lmaslikka harakat qilish, jarlik va pastlikka yashirinishga intilish, qishloq 
xo`jalik texnikasi hamda mototsikl, velosiped singari kichik transport vositalariga yaqin 

---

212 
bormaslik, metall to`siq, yuqori kuchlanishli liniya, po`lat quvur va relslar yonida, shuningdek 
elektr o`tkazadigan boshqa narsalar yaqinida turmaslik kerak