1-мавзу: «Мещнат социологияси» фанининг ма=сади, вазифалари ва ижтимоий–и=тисодий фанлар билан узвий бо\ли=лиги

6-mavzu: Xodimlarning mehnatga moslashish jarayoni. 
 
Reja: 
1.Mehnatga moslashuvning mohiyati va tuzilishi. 
2.Mehnatga moslashuvning ob’yektiv va sub’yektiv omillari. 
3.Kasbga yo’naltirish moslashuv va korxonada karera tizimi. 
                         
Tayanch iboralar: 
 
moslashuv;  mehnatga  moslashish  (ko’nikish);  birlamchi  va  ikkilamchi  mehnatga 
moslashuv;  kasbiy  moslashuv;  ijtimoiy-psixologik  moslashuv;  ijtimoiy-tashkiliy 
moslashuv; 
madaniy-maishiy 
moslashuv; 
psixofiziologik 
moslashuv; 
mehnatga 
moslashuvning ob’yekiv va sub’yektiv omillari; kasbiy tanlash; martaba; kasbiy martaba; 
tashkilot ichidagi martaba. 
 
Mehnatga moslashuvning mohiyati va tuzilishi. 
     
Moslashuv (adaptatsiya) tushunchasi lotincha adapto-moslashuvchan degan so’zdan 
kelib  chiqqan.  Bu  so’z  biologiyadan  o’zlashtirib  olingan  bo’lib,  atrof-muhitga  ko’nikish, 
moslashish ma’nolarini anglatadi. Mehnatga moslashish (ko’nikish)–bu shaxsning yangi 
mehnat vaziyatini o’zlashtirishning ijtimoiy jarayoni bo’lib, unda shaxs va mehnat muhiti 
bir-biriga  faol  ta’sir  ko’rsatadi,  va  moslashuvchi-moslashtiruvchi  tizimlar  hisoblanadi. 
Mehnatga  moslashish  birlamchi  bo’lishi  (xodimning  mehnat  muhitiga  kirishi)  va 
ikkilamchi  (kasbni  almashtirish  va  almashtiromagan  holda  ish  o’rnini  almashtirishida 
yoki muhitning  jiddiy  ravishda  o’zgarishida)  bo’lishi  mumkin.  Ular  murakkab  tuzilishga 

---

 
43 
ega  bo’lib,  kasbiy,  ijtimoity-psixilogik,  ijtimoiy-tashkiliy,  madaniy-maishiy  va 
psixofiziologik moslashuvdan iboratdir.