1-маъруза: гфр ва Италия Иккинчи жаҳон урушидан кейинги йилларда Режа: гфр иккинчи жаҳон урушидан кейинги йилларда

2. 
Италия Иккинчи жаҳон урушидан кейинги йилларда 
Италияни Англия, АҚШ қўшинлари оккупация қилиб олган бўлишига 
қарамай, унинг давлатчилиги йўқ бўлиб кетмади. Фашистлар ҳукмронлигида 
ўтган “қора йигирма йиллик”дан кейин 1945 йилдан бошлаб мамлакатда 
демократик идора усули қайта тиклана бошлади. Бу ишда Қаршилик 
ҳаракатида 
қатнашган 
партиялар, 
шунингдек 
христиан-демократлар, 
либераллар, республикачилар, монархиячилар ва бошқалар иштирок этишди. 
1944–1947 йилларда коалицион ҳукумат тузилди. 1946 йил 2 июнда Италияда 
давлат тузумининг шакли ҳақида (монархиями ёки республика) референдум 
бўлиб ўтди. Кўпчилик овоз республика бўлишини талаб қилди. Собиқ қирол 
Умберто II 1946 йил 13 июнда мамлакатни тарк этди. 
1946 йил 18 июнда Италия расман республика деб эълон қилинди. 
Референдум бўлиб ўтган 2 июнь куни Италияда миллий байрам – Республика 
куни бўлиб қолди. Италия Таъсис мажлиси мамлакат конституциясини ишлаб 
чиқишда ўткир мунозараларга сабаб бўлди. Республика давлат билан 
черковнинг ўзаро муносабатларида 1929 йилги Латеран конкордати
9
да 
белгиланган мақомни тан олиш ҳақида баҳс бўлди. Ватикан бу манфаатни 
сақлаб қолишдан манфаатдор эди. Сўл партиялар эса бу нарса давлатнинг 
дунёвий характеридан чекиниш ва виждон эркинлигини чеклаш бўлади, деб 
ҳисобладилар. Бироқ, Италия шароитида республика билан черковь ўртасидаги 
мухолифлик хавфли эканини англаб муросага келинди. Конституциянинг 7-
моддасида “давлат ва католик черкови ўзига тегишли соҳаларда мустақил ва 
суверендирлар” деб ёзиб қўйилди. Конституцияга биноан президент Италия 
республикасининг бошлиғи ҳисобланади. У парламент иккала палатаси 
(депутатлар палатаси ва сенат) ҳамда мухтор вилоят вакилларининг қўшма 
мажлисида 7 йил муддатга сайланади. 
Италия билан Гитлерга қарши коалиция (СССР, АҚШ, Буюк Британия ва 
Франция) ўртасидаги сулҳ шартномаси ташқи ишлар вазирлари кенгашининг 
1945–1946 йиллардаги сессияларида ишлаб чиқилди ва 1947 йил 10 февралда 
Париж сулҳ конференциясида имзоланди. Бу ҳужжатда Италия демократик ва 
мустақил давлат, деб эълон қилинди. Шартнома шартларига кўра, Италия босиб 
олган барча ҳудудларидан маҳрум бўлди. У Албания ва Эфиопия 
суверенитетини тан олди. Грецияга Додеканес оролларини қайтариб берди. 
8
 http://uza.uz/oz/society/zbekiston-va-germaniya-ishonchli-mu-im-va-uzo-muddatli-amkor-29-05-2019 
9