ИсҳОҚхон тўра ибрат танланган

такя, такия 
— дар веш лар н и н г 
махсус турар жойи, умумий ётоқ- 
хона, суянчиқ
талаба 
— талаб қилувчилар, илм 
олувчилар
талаф бўлмоқ 
— йўқолмоқ 
талбис 
— ҳийла, макр, найранг 
талъат 
— чеҳра, юз, гўзаллик 
тамаввуж 
— мавжланиш 
тасарруфига ўтмоқ 
— қўл остига 
ўтмоқ
тасвид 
— қораламоқ, ёзмоқ 
тасмия 
— от қўйиш, ном қўйиш, 
аташ
тасхир 
— қўлга киритиш, амри ос- 
тига олиш
тасҳиҳ 
— ту зати ш , хатоларни
тўғрилаш
татвил 
— узайиш
тафосир 
— тафсир, Қуръон оят-
ларининг шарҳи
тафтиш 
— тергов, текшириш
ташаббуҳ 
— ўхшашлик, ўхшатиш
таъдиб 
— адаб бериш, жазо бе-
риш
таъдил 
— тўғрилаш, тузатиш 
тағйир 
— ўзгартириш, ўзгариш 
тақдис 
— пок, муборак ва қутлуғ 
ҳисоблаш
таҳта-с-само 
— осмон ости 
теъдод 
— ҳисоблаш, сон, миқдор 
тижорат 
— савдо-сотиқ 
таҳқиқ 
— ҳ а қ и қ а т н и а н гл аш , 
ишонч
тийбат 
— яхш илик, хуштабиат-
лик, хуш ислик
■гир 
— ўқ, камон ўқи, ёй ўқи
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

туғро 
— подшо фармонининг бо- 
шида келтириладиган исм ёки ла- 
қаб
У
убур 
— ўтиш
улё 
— энг олий, энг юксак 
улул-абсор 
— узоқни кўра олув- 
чилар
умаро 
— амирлар 
умм 
— она
уммол 
— амал қилувчи, иш кўрув- 
чи
уруж 
— юксалиш, юқори кўтари- 
лиш , кўкка кўтарилиш 
ухро 
— охират, нариги дунё 
уқало 
— ақллилар, ақл эгалари
Ф
фавокиҳ 
— мевалар
фавт 
— вафот, ўлим
фарзи айн 
— Аллоҳтаолонинг бар-
ча к и ш и л а р б а ж а р и ш и ш арт
бўлган буйруқлари
фасиҳ 
— очиқ, равшан, чиройли
сўзловчи
фасиҳ ул-баён 
— чиройли баён
этувчи, сўз устаси
фаҳш 
— ёмон сўз
фаъъалуи лима юрид 
— яратувчи
нимаики хоҳласа
феҳраст 
— китоб мундарижаси
фириб 
— алдамоқ, алдаш
фоиқ 
— юқори, устун
фоний 
— йўқ бўлувчи, йўқолувчи
фосиқ 
— ёмон иш лар қилувчи,
ёмон йўлга юрувчи
фузало 
— фозил кишилар, олим-
лар
X
хавос 
— хосиятлар
хавоқин 
— хонлар
хадиъа 
— ёлғончилик, фирибгар-
лик
хайотат 
— тикувчилик
хайр ул-калом 
— сўзнинг яхшиси
хайр ул-калом қалла 
— сўзнинг 
яхшиси — ози
хатми Қуръон 
— Қуръонни бош- 
д ан -о ёқ ўқиб чиқиш
хишт 
— ғишт
хиштин 
— ғиштдан қилинган
хилқат 
— яратилиш
хоб 
- уйқу
холиқ 
— яратувчи
холиқ ул-халқ ва-с-само ва сониъ
ул-кавокиб ва-л-ҳаво 
— махлуқот
ва осмонларни яратувчи, юлдуз-
лар ва фазони мавжуд қилувчи
хулафойи киром — азиз халифа-
лар
хулиқа лакум мо фи-л-арзи жа-
миъан 
— ер юзидаги- барча нарса- 
лар сизлар учун яратилди (оят) 
хур 
— қуёш
хурондан 
— овқатлантирмоқ, ич- 
тирм оқ
хуруж 
— чиқиш
ч
чаҳ, чоҳ 
- чуқур, қудуқ 
чаҳор ёри изом 
— тўрт улуғ дўст, 
яъни Абу Бакр С иддиқ, Умар, 
Усмон ва Али
Ш
шарар 
— учқун, аланга 
шарорат 
— ёмонлик, ярамаслик 
шафиъ 
— воситачи, ҳимоячи 
шафоат 
— восита бўлиш, ҳимоя- 
га олиш
шарқовот 
— бадбахтлик 
шаҳодат топмоқ 
— шаҳид бўлмоқ 
шиноот 
— ёмон ишлар 
шинос 
— танувчи, билувчи 
шомил 
— умумга тааллуқли, етар- 
ли, ўринли
шомил бўлмоқ 
— ўз ичига олмоқ. 
иборат бўлмоқ
шориъ 
- диний қонун-қоидалар- 
ни тузувчи, қонуншунос 
шофиъ 
— исломдаги тўрт мазҳаб- 
нинг бирини тузган имом Абу Аб-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

дуллоҳ Муҳаммад ибни И дрис-
нинг лақаби ва шу мазҳабга ман-
суб бўлган кишилар
шоҳроҳ 
— катта йўл
шуқл 
- иж од қи ли ш , вази ф а,
машғуллик
э
эъроб 
— ҳаракат
эътизор 
— кечирим, узр, афв
эҳтисоб 
— кузатиш, текшириш
қ
қабо 
— эр к аклар н и н г узун уст 
кийими
қаввол 
— чечан, сўзамол 
қавл 
— сўз, гап, буйруқ, фармон 
қалил 
— кичик, аҳамиятсиз 
қамис 
— кўйлак; газлама 
қариб 
— яқин 
қуззот 
— қозилар
Ғ
ғайри мавзеъ 
— ўринсиз 
ғозий 
— ғайри динлар билан уруш- 
да ғалаба қозонган киши
ҳ
ҳасана 
— савоб, яхшилик
ҳашр 
— йиқилиш, тўпланиш
ҳифзи иктифо 
— хотирада сақлаш
билан кифояланиш
ҳола 
— ой, қуёш атрофидаги гар-
диш
ҳудо 
— рост йўл, ҳақ дин, тўғри 
йўл
ҳурафо 
(бирлиги-ҳариф) — 1. қар- 
ши, муқобил; 2. шерик, бирга иш- 
ловчи, касбдош; 3. ўртоқ, улфат 
ҳушманд 
— ҳушёр, ақлли, эсли
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

«Асардурки, оламға ўлғай нишон...»............................................ 5
«Луғати ситтати алсина»............................................................... 9
«Жомеъ ул-хутут»........................................................................ 13
Ғазаллар.........................................................
 
 
47
Хуш келдингиз.............................................................................. 47
Кўргони келдим соғиниб........................................................... 48
Қалайсизлар.................................................................................. 50
Бўлубдур......................
 
 
50
Ҳикояти уч киш и........................................................................ 52
Ўлурсан.......................................................................................... 53
Тарихи трактур............................................................................. 54
Бўлубдур........................................................................................ 55
Газета хусусида............................................................................. 56
Чаман ичра.................................................................................... 57
Адо қиласиз................................................................................... 57
Тарихи чопхона............................................................................ 58
Табрик Намангондин................................................................... 59
Манзума......................................................................................... 60
Ариза.............................................................................................. 62
Ислоҳи миллат.............................................................................. 62
Мухаммас...................................................................................... 64
Тарихи вагон Исҳоқхон Ибратдин........................................... 64
Мусаддас........................................................................................ 65
Қарз.....................................:.......................................................... 65
Маданият ҳақида маснавий....................................................... 68
Шикояти замона......................................................................... 71
Муҳтарам қози Исҳоқхон Тўра Ибратдин
Қозийи қотил................................................................................ 77
Изҳори ташаккур......................................................................... 78
Тарихи фарғона............................................................................... 79
Бисмиллаҳир раҳмонир раҳим.................................................. 79
Хўқанд шаҳри биноси................................................................. 90
Асри Норбўтахон......................................................................... 93
Асри Олимхон ибн Норбўтахон................................................ 93
Асри Умархон жаннатмакон ибн Норбўтахон........................ 94
Таърихи вафоти Умархон ва жулуси Муҳаммад Алихон....... 98
Умархоннинг вафоти ва Муҳаммад Алихоннинг тахтга
ўтириши тарихи....................................................
 
99
Асри Муҳаммад Алихон ибн Умархон......................' ........... 100
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Ф итрат......................................................................................... 102
Ф итрат......................................................................................... 103
Муродхон ибн Олимхон........................................................... 107
Худоёрхон ибн Шералихон...................................................... 108
Худоёрхонни(нг) иккинчи жулуси......................................... 108
Шоҳмуродхоннинг жулуси ва азли. Худоёрхоннинг такрор
хонлиғи будур............................................................................ 113
Воқеаи Султон Саййид ибн Маллахон.................................. 116
Худоёрхоннинг тўртинчи хонлиғи.......................................... 121
Фўлодхон ибн Муродхон ......................................................... 127
Ҳ икоя............................................................................... 
 
 
129
Таърихи Андижон..................................................................... 139
Таърихи Намангон................................- .................................. 141
Илмий ва маърифий мақолалар................................................ 144
История древнего города Ахсм в Ферганской области ..... 144
Письмо в редакцию..................................................................... 147
Исҳоқхон Тўрадин туземни газетга мақола.......................... 147
Открьггие Коканд-Наманганской железной дороги........... 149
По поводу вмборов должностнмх туземцев в Намангане... 150
Тошкент сафариндаги маълумотларим.................................. 152
Письмо из Тюря-кургана......................................................... 153
Эски мактаблар хусусида.................................
 
 
155
Миллагни ким ислоҳ этар?...................................................... 156
Ҳақ сўз......................................................................................... 158
Мезон уз-замон.......................................................................... 160
Биринчи мезон.......................................................................... 161
Иккинчи мезон.......................................................................... 164
Учунчи мезон............................................................................. 171
Тўртинчи мезон......................................................................... 172
Бешинчи мезон.......................................................................... 176
Олтинчи м езон.......................................................................... 177
Еттинчи мезон........................................................................... 181
Саккизинчи м езон.................................................................... 184
Тўққизинчи мезон..................................................................... 186
Луғат............................................................................................. 188
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Адабий-бадиий нашр
ИСҲОҚХОН ТЎРА ИБРАТ 
ТАНЛАНГАН АСАРЛАР
Тошкент «Маьнавият» 2005
Муҳаррир 
У. Қ уч қ о р
Рассом 
М . А гл я м о в
Техн. муҳаррир 
Т. З о л о т и л о в а
Мусаҳҳиҳ 
С. А б д у с а м а т о в а
Компьютерда тайёрловчи 
А. Т ур сун о в
Теришга 07. 10. 2004 й. да беридди. Босишга 23. 11. 2004 й. да рухеат этилди. 
Бичими 84x108/32- Таймс гарнитураси. Офсет босма усулида босилди. Шарт- 
ли б. т. 10,5. Шартли кр.-отт. 10,94. Нашр т. 8,45.4000 нусха. Буюртма № А-5925 
Нархи шартнома асосида.
«Маънавият» нашриёти. Тошкент, Буюк Турон, 41-уй. Шаргнома 40-04.
Ўзбекистон Матбуот ва ахборот агентлигининг «Ўзбекистон» нашриёт- 
матбаа ижодий уйида чоп этилди. 700129. Тошкент, Навоий кўчаси, 30-уй. 
2005.
www.ziyouz.com kutubxonasi