Mundarij a kirish

1926-yilning 192-mayida
Samarqandda o‘zbek ziyolilarining alifbo 
muammolariga bag‘ishlangan ilmiy kengashi bo‘lib o‘tadi. Mana shu anjumanda 
ishtirok etgan Abdurauf Fitrat alifbo o‘zgarishi bilan bog‘liq shunday fikrlarni 
bildirgan edi: 
“Bokuda bo‘lib o‘tgan turk tilshunoslari qurultoyi ilmiy tekshirishlar 
natijasida turk ellari uchun lotin alifbosining arab alifbosidan yaxshiroq 
yaratilganligi to‘g‘risida ilmiy qarorini bergan edi. Bu muhim qaror turk 
millatlariga, turk hukumatlariga yashin kabi ta'sir qildi. Ko‘pdan beri lotin harflari 
asosida yangi turk harflarini tuzib, uning nashriga bor kuchi bilan tirishmoqda 
bo‘lgan Ozarbojon jumhuriyatida va boshqa totor, boshqird, qirg‘iz, turkman, 
o‘zbek jumhuriyatlarining bu muhim masala to‘g‘risida kengashlari, qarorlari 
bo‘lib, tatbiq uchun choralar ko‘rmoqdalar. Boku qurultoyining bu qarori yolg‘uz 
sho‘ro jumhuriyalari ittifoqda bo‘lg‘on turk-totor jumhuriyatlari emas, balki 
ittifoqdan tashqaridag‘i Turkiya jumhuriyatiga ham ta'sir qildi. Arab harflarining 
turk tillariga yaramaganligi to‘g‘risida Turkiyada ko‘pdan beri masala 
qo‘zg‘otilg‘on bo‘lsa ham, uni tashlab lotin harflarmini qabul qilish uchun so‘ng 
qat'iy , rasmiy qaror, onda ham Boku qurultoyidan keyin bo‘ldi.
Bizning o‘zbek sho‘rolar jumhuriyati bu masalaga juda katta ahamiyat berdi. 
O‘zbek vakillari Boku qurultoyidan qaytgandan boshlab lotin harflarini hayotg‘a 
oshirish yo‘lida tirishmoqdalar. 19-mayda (1926-yil) Samarqandda o‘zbek ilm 
xodimlarining kengashlari ochilib uch kun davom etdi.
1
Инъомов
Р
.
Лотин
алифбоси
учун
кураш
//"
Маориф
ва
ўқитғувчи
" 
журнали
, 1926, 3-
сон
. 5-
б
. 

---

19
Kengash majlisi ko‘p jiddiy mubohasalar bilan o‘zbekcha lotin harflari 
loyihasini muzokara qilib, o‘zbekcha uchun lotin harflarining shakllarini, sonini 
belgilab oldi”
1
. 
Kengash qaroriga binoan yangi alifbo loyihasi tuziladi, u O‘zbekiston Maorif 
Xalq Komissarligi tomonidan tasdiqlanadi
2
.