Biologik faol moddalar texnologiyasi

Xom ashyoni bo‗kish tezligini va xajmi 
(xom ashyoni bo‗kish xajmi xom ashyoni ekstragentni 
yutish tezligini belgilab beradi, bu o‗z navbatida ekstraksiya jarayonining boshida massa almashinuv 
konstantasiga ta‘sir etadi); 
-
Ekstragentni xom ashyoga yutiluvchanligi 
(yutiluvchanlik xom ashyo tomonidan bo‗kish 
davrida va undan so‗ng shimib olingan ekstragentni miqdorini aniqlab beradi); 
-
Zichlik, xom ashyoning xajmiy va sepiluvchan massasi, g‗ovakliligi 
(quruq va bo‗kkan xom 
ashyo egallagan xajmni aniqlashga yordam beradi, bu o‗z navbatida xom ashyo va ekstragentningzarur 
nisbatini, xom ashyoni bo‗kishdagi ichki va tashqi suyuqligini xajmini o‗zgarishini, tashqi va ichki 
suyuqlikni xajmi o‗zgarganda moddalar konsentratsiyasini aniqlab beradi). 
- 
Xom ashyo maydalanganlik darajasi 
(maydalanganlik darajasi xom ashyo zarrachalarini 
xajmini tavsiflaydi. Xom ashyo zarrachalari va ekstragent orasidagi birikish yuzasini oshishiga sabab 
bo‗ladi. Maydalanganlik darajasi elaklash taxlili orqali aniqlanadi va turli fraksiyalarning 
maydalanganlikning turli darajasining miqdori bilan ifodalanadi. Ammo, har doim ham maydalash 
so‗nggi maxsulotni chiqishini oshirmaydi); 
− 
yuvilish koeffitsienti 
(parchalangan hujayralardan yuvilib chiqadigan moddalarning miqdori 
hisoblanadi, uning asosida ekstraksiyalash jarayonining birinchi bosqichi intensivlik darajasi 
aniqlanadi); 
- 
Xom ashyo ichidagi moddalarning diffuziya koeffitsienti 
(xom ashyodan ekstraksiyalash 
jarayonining tezligi aniqlanadi). 
EKSTRAGENT VA XOM ASHYO ZARRACHALARI ICHIDAGI MASSA ALMASHINUV 
JARAYONLARIGA TA‘SIR ETUVCHI OMILLAR 
-
Konsentratsiyalar farqi (xarakatlantiruvchi kuch);
-
Gidrodinamik sharoitlar; 
- Xarorat (xarorat oshishi bilan ekstragentni o‗simlik materialining ichiga kirish xarakati oshib 
boradi. Qizdirish natijasida bo‗kish vaqti 2-3 baravar qisqaradi., bu o‗z navbatida ishlab chiqarish
jarayonini qisqartiradi. Dori vositalarini ekstraksiyalashda ularning termolabilligi va boshqa o‗ziga 
xosliklarini inobatga olish zarurdir); 
- eritma qovushqoqligi
- Davomiyligi (ko‗p vaqt davom etuvchi ekstratsiya ko‗pgina xollarda zararlidir va iqtisodiy 
jixatdan o‗zini oqlamaydi.)
Konsentratsiyalar farqi diffuzion jarayonning bosh omili hisoblanadi, ekstraksiya vaqtida
konsentratsiyalarning maksimal farqiga erishmoq zarur. 
Agarda, ekstragent zarracha atrofida xarakatsiz xolatda bo‗lsa, ekstratsiyalanadigan 
moddalarning yuqori konsentratsiyasi to‗planadi, bu esa konsentratsiyalar farqini pasayishiga olib 
keladi va natijada xarakatlanuvchi kuchni pasayishiga sabab bo‗ladi. 
Ajratish fazasining chegarasida konsentratsiyalar farqining yuqori darajasi