Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Касб-ҳунар коллеж талабаларининг кун тартиби 
 
Талабалар кун тартибини белгилашда улар зиммасига тушадиган умумий 
оғирлик, уларнинг ёши ва бажариш қобилиятини ҳисобга олиш лозим. Шунда 
организмда динамик стереотип юзага келиб, ҳосил бўлган шартли рефлекс 
туфайли иш бажариш қобилиятини аста-секин физиологик шароитда ошириш 
мумкин бўлади. Динамик стереотип ўсмирларда ўз-ўзидан шаклланмайди, бу 
иш бажаришни такомиллаштириш унга ўрганиш ва кўникиш натижасида юзага 
келади. 
Касб-ҳунар коллеж талабаларининг ўқув куни 6 соатни ташкил қилиб, агар 
ишлаб чиқариш машғулотлари маълум кунларда ўтказилса, дарс соат 8 дан 
бошланиши керак. Назарий ва амалий машғулотлар кун давомида алмашиб 
қўйилиши, маълум кунларда фақат назарий, маълум кунларда фақат амалий 
машғулотлар ўтишга нисбатан физиологик жиҳатдан тўғри ҳисобланади. 
Талабаларнинг ишлаб чиқариш таълимини йўлга қўйишда турли йўналишдаги 
касб-ҳунар коллежларнинг санитар шароити катта рол ўйнайди. Шовқин, 
тебраниш, ҳавонинг ифлосланиши ва чанги, хона ҳароратининг кўтарилиши 
каби кучли таъсирловчилар эътиборга олинади. Талабаларнинг барчаси иш 
услубига қараб ҳимоя мосламалари (оёқ кийимлари, халат, махсус кўзойнаклар, 
қўлқоплар ва ҳ.к.) билан таъминланиши керак. 
Касб-ҳунар коллеж талабалари ўқув корхоналарида амалий машғулотларни 
бошлашларидан аввал санитария ва гигиена ҳамда техника хавфсизлигидан 

---

62 
сабоқ олишлари керак. Бунда ишлаш жараёнида қандай гигиеник қоида ва 
тадбирларга риоя этиш ва авария ҳолати юз берганда, тиббиёт ходимлари кел-
гунча ўз-ўзига ёрдам бериш усулларини ўрганадилар. 
Талабалар кунига уч маҳал гигиеник талабларга кўра энергетик ҳаражат-
ларини ҳисобга олган ҳолда овқатланишлари керак. Овқатланиш учун 40-60 
дақиқа ажратилади. 
Касб-ҳунар коллежларида ишлаб-чиқариш таълими албатта меҳнатни 
ҳимоя қилиш қонунларига таянган ҳолда ишлаб чиқилади. 
Талабалар иш кунининг 70-75% да ишлаб чиқаришда банд бўлишлари 
лозим. Касб-ҳунар коллеж талабаларига корхоналар тартибида қулай шароит 
яратиш ҳамда қобилиятини ошириш мақсадида март ойининг охирида ёки 
апрел ойининг бошида бир ҳафталик таътил берилади. Ҳар куни талаба икки 
соат очиқ ҳавода бўлишлари, спорт билан мунтазам шуғулланишлари керак. 
Булар талабалар кун тартибидаги асосий соғломлатирувчи омил ҳисобланади. 
Талабалар ижодий ишларга муносабатлар, турли мавзуларда ўткази-
ладиган суҳбат ва кечаларга, концерт, халқ хўжалиги ютуқлари залларига 
экскурсия ва суҳбатларга жалб қилинишларидан олдин ва ўқиш даврида такрор 
тиббий кўрикдан ўтиб туришлари керак. Соғлигида бирор нуқсони бўлган 
талабалар тиббий кўрикдан ўтказилиб, соғлиги бўйича гуруҳлари аниқланади 
ва уларга тегишли даво тадбирлари тавсия қилинади.