Lekсiya 7. Mediyatálim hám onıń qollanıwı. «Multimediya ,( Gipermediya) »
texnologiyaları hám olardıń maǵanası. Multimediya texnologiyaları, multimedia túsinigi,
multimedia texnologiyası, multimedia ónimleri: túrleri, qásiyetleri, isletitw formaları, bilimler
tarawında qollaw
Reje:
Multimedia sistemaları
Multimedia sistemalarınan paydalanıp programmalıq qurallar jaratıw hám
olarǵa qoyılatuǵın talaplar
Virtual laboratoriya hám olardı jaratıw usılları
Tálimde multimedia sistema imkaniyatlarınan paydalanıp
sabaqlardı shólkemlestiriw
Multimedialıq resurslardı jaratıwda grafikalıq hám animaciyalıq
programmalardan paydalanıw
Maǵlıwmat mázmunına bay, yadda qalatuǵın hám kórgizbeli bolıwı ushın
kóp multimedia texnologiyaları isletiledi.
Olar tekst, grafika hám dawıs siyaqli
máǵluwmatdfkdıń túrli kórinislerin qayta islewge imkan beriwshi multimedialiq
apparat quralları bolıwı menen birge ámeliy dástúrler paketlarinen de
paydalaniladi.
Multimedia bir neshe sıpatqa iye:
Multimedia
- túrli máǵlıwmatlardı islep shıǵıw, iske túsiriw,
qayta islew
quralların qollaw tártiplerin táriyplewshi texnologiya;
Multimedia
- kompyuterdiń apparatliq támiynati (kompyuterde kompakt-
diskler woqıw qurılması - CD-Rom Drive, wonıń járdeminde dawıslı hám
video
maǵluwmatdı esittiriwge járdem beretuǵın dawıs hám videoplata, joystik hám
basqa arnawlı qurılmalardıń bar yekenligi);
Multimedia
- bul bir neshe máǵliwmat kórsetip wótiw qurallarınıń bir
sistemasǵa birlesiwi.
Ádette multimedia degende tekst, dawıs, grafika, multiplikaciya, video
kórinis hám keńisliktegi modellestiriw siyaqli máǵluwmat kórsetip wótiw
qurallarınıń kompyuter sistemasındaǵı kompleksi túsiniledi. Bunday qurallardıń
jiyindisi maǵliwmat qabıl etiwdıń jańa sıpatlı dárejesin támiyinleydi,
insan
maǵliwmatlardi passiv túrde qabillawshi bolıp wotırmastan, bálkim aktiv
baylanista jasaydı.
Multimedia quralları menen islewshi dástúrler kóp modellı bolıp, yaǵniy
wolar bir neshe sezgi organlarına bir waqıtta tásir etkenligi ushın auditoriyanıń
qızıǵıwı hám itibarın tartadı.
Mutimedialıq kórinis - búgingi kúnde informatsiyalardi kórsetip wótiwdiń
jeke hám yeń zamanagóy kórinisi yesaplanadı. Bul tekstli maǵliwmatlar,
súwretler, slayd-shou, diktor sózindegi dawıs penen bayıtılǵan, videoaparatlı
kórinis hám
animaciya, úsh wólshemli grafika kórinisindegi dástúrli támiynat
bolıwı múmkin.
Qánigelerdiń pikirinshe, tek tekstlerdi woqıw menen ózlestirilgen
bilimlerdiń waqıt ótiwi menen 14% este saqlanadı eken, dawıs arqalı qabıl etilgen
maǵlıwmatlardıń 13% , bir waqıttıń ózinde hám kóriw hám esitiw arqali qabıl
etilgen materialdıń 50% este saqlanadı eken. Eger materialdı ózlestiriwde kóriw,
esitiw hám bir waqıtda ózlestiriw procesinde oqıwshıniń ózi hám aktiv qatnassa,
materialdıń 75% este saqlanadı eken. Demek, ózbetinshe bilim alıwda
interaktiv
usıllarınan paydalanıwdıń nátiyjesi joqarı bolatuǵını kórinip turıptı. Bilimlerdi
iyelewde kóriw, esitiw hám materialdı ózlestiriwde aktiv qatnasıw procesinde
multimedia sistemalarınan paydalanıw úlken nátiyje beredi.
Bilim alıwdıń tómendegi quralların atap kórsetsek orınlı boladı.
Multimedia (multimedia) — bul zamanagóy kompyuter informatsiyalıq
texnologiyası bolip, ol kompyuter sistemasında tekst, dawıs, videokórinis,
grafikalıq
súwretler
hám
animatsiyalıq
(multiplikatsiya)
formadaǵı
informatsiyalardı birlestiredi. Multimediya — bul tekst, grafika, animatsiya, video,
dawıs hám sóylew formasındaǵı informatsiyalardı kompyuter járdeminde kiritiw,
islew beriw, saqlaw, uzatiw hám súwretlewshi texnologiyalar kompleksi bolıp
esaplanadı. Multimedialıq ónimler úsh principke tiykarlanadı:
insan tárepinen ańlanıp atırǵan ortalıq toplamı kombinatsiyasi járdeminde
informatsiyalardi usınıs etiw;
• dástúr mazmuninda bir neshe syujet liniyalarining barlıǵı (mısalı, «erkin qıdırıw»
tiykarında paydalanıwshı tárepinen informatsiyalıq ónim mazmunına sáykes
keliwshi
maǵlıwmattı
usınıw);
•
interfeys
hám
navigatsiya
qurallarınıń
kórkemlik
dizaynı.
Informciyalardı
usınıwda
multimedia
texnologiyalarınıń
nátiyjesi
hám
ózgeshelikleri onıń tómendegi imkaniyatlarında anıq kórinedi.
Multimediyalıq sistema imkaniyatlarınan prezentatsiyalıq máǵliwmálardı
jaratiwda paydalanıladı. Bunday usılda maǵlıwmatlardı táriyiplewdiń tiykarǵi
parqi wolardiń mázmunınınıń bayıtılǵanlıǵı hám
interaktiv, yaǵniy belgilengen
kóriniste wózgeriske mayıllıǵı hám paydalanıwshı jumısına qatnasın
bildiriwinde.