1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Tashhis. 
Bu ma’lumotlar yig‘ish bosqichi bo‘lib, barcha axborotlar birlamchi 
va ikkilamchi manbalardan yig‘iladi. Zarur axborot bazasi sifatida tadqiqotlarda 
to‘plangan strategik ko‘rsatgichlarning barcha majmuasi qo‘llaniladi. Ular 
kommunikatsiya strategiyasini ishlab chiqish jarayoniga ta’sir ko‘rsatuvchi barcha 
omillarning aniq manbalarini, o‘rganilayotgan segmentlarning xususiyatini o‘zida 
mujassamlashtiradi. 
Bugingi kunda mamlakatimiz va xorijda marketing yondashuv usuli keng 
qo‘llanilmoqda. Marketing yondashuv usuli halqaro va mamlakatimiz xizmatlar 
bozorida talab asosida ta’minlangan turistik markazlarning joyini aniqlaydi va turizm 
rivojlanishining ustuvor yo‘nalishlarini aniqlaydi. Uni qo‘llash turistik firmalar 
tomonidan taqdim etiladigan mavjud va istiqbolli turistik mahsulotga baho bera 
olishni amalga oshiradi. 
Ma’lumot yig‘ish uchun marketing vositalari quyidagi tizimlar asosida 
ishlatiladi: 
−
iste’molchilarni tovar va xizmatlarning turli shakl va turlarini harid qila olish 
darajasi bo‘yicha segmentlash; 
−
tovarlar va xizmatlarga bo‘lgan talabni, iste’molchilarning daromad darajasi 
bo‘yicha tavsiflash.
Yuqoridagi belgilar bo‘yicha segmentlashni o‘tkazish har bir guruhning 
moliyaviy imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda aniq mintaqa, hudud, bozor uchun 
eng qulay tovarlar va xizmatlar turini aniq belgilab olish imkoniyatni beradi. Bundan 
tashqari iste’molchilarning to‘lov qobiliyati past bo‘lgan segmentlarini ta’minlash 
uchun maxsus dasturlarni ishlab chiqadi. 
−
harid oqimining miqdorini o‘lchaydi va ularning xususiyatlarini aniqlaydi. 
Bu yerda o‘z–o‘zidan bozorga harid qliish maqsadda kelgan iste’molchilarning harid 
xulq-atvori namoyon bo‘ladi. Zarur bo‘lganda iste’molchilar o‘rtasida maxsus so‘rov-
tahlili (anketalar tarqatilgan holda) o‘tkaziladi.
Olingan ma’lumotlar quyidagi omillarni aniqlash imkoniyatini beradi: 
−
iste’molchilarni jalb qilishdagi ijobiy va salbiy holatlarini aniqlash, turistik 
firma tomonidan yaratgan mahsulotning jalb etuvchanlik nufuzi va bunga aks ta’sir 
ko‘rsatuvchi omillarni aniqlash; 
−
iste’molchilarning sotish joylariga uzoqligi va ularga masofa, yo‘l 
harakatlarining ta’sirini aniqlash; 
Ma’lumot tahlili asosida tadqiqot o‘tkaziladi va quyidagi asosiy masalalar 
bo‘yicha qaror qabul qilinadi. 

---

240 
−
faoliyatning asosiy sohalarini aniqlash maqsadida ishga aloqador bo‘lgan 
muvaffaqiyatlar va ma’lum sohadagi ish natijalarini aniqlash; 
−
qo‘shimcha birlamchi statistik ma’lumotlar hamda, kerakli hujjatlar va 
ma’lumotlar asosida bozorni va uning sohalari faoliyatini batafsil yozish.