Kasimova Gulyar Axmatovna Sholdarov Dilshod Azimiddin o’g’li

 
 

---

86 
O’zbekiston Respublikasining “Fuqarolarning davlat pensiyalari to’g’risida”gi 
Qonuni O’zbekiston Respublikasi fuqarolarining qariganda, mehnat qobiliyatini 
to’liq yoki qisman yo’qotganda, boquvchisiz qolganda ijtimoiy ta’minlanishdan 
iborat konstitutsiyaviy huquqlarini ro’yobga chiqarish, davlat pensiyalarining 
yagona tizimini, ularni tayinlash, hisoblab chiqarish, qayta hisoblash va to’lash 
tartibini belgilaydi. Respublika hududidan tashqarida yashab turgan O’zbekiston 
Respublikasining fuqarolarini pensiya bilan ta’minlash davlatlararo bitimlar 
(shartnomalar) asosida amalga oshiriladi. O’zbekiston Respublikasida doimiy 
yashab turgan chet el fuqarolari va fuqaroligi bo’lmagan shaxslar, basharti, 
davlatlararo bitimlar (shartnomalar)da o’zgacha qoidalar nazarda tutilmagan 
bo’lsa, O’zbekiston Respublikasi fuqarolari bilan teng ravishda pensiya olish 
huquqiga ega.
Xarbiy xizmatchilarni, shuningdek ichki ishlar organlarining boshliqlar va 
oddiy xodimlar tarkibidan bo’lgan shaxslarni hamda ularning oila a’zolarini 
pensiya bilan ta’minlash shartlari, normalari va tartibi O’zbekiston Respublikasi 
qonun hujjatlari bilan belgilanadi. Ularga ushbu Qonunda nazarda tutilgan 
asoslarda pensiyalar olish huquqi ham beriladi. Bunda harbiy xizmatchilar, 
shuningdek ichki ishlar organlari boshliqlar va oddiy xodimlar tarkibidan bo’lgan 
shaxslar pul ta’minotining barcha turlari fuqaro shaxslarning ish haqi singari bir 
xilda hisobga olinadi. 
Fuqarolarga pensiyani tayinlash qonun hujjatlariga asosan fuqaro, korxona, 
muassasa, tashkilot tomonidan hujjat topshirilganidan keyin byudjetdan tashkari 
Pensiya jamg’armasi boshqarmalari yoki bo’limlari tomonidan 10 kunlik muddat 
ichida to’liq rasmiylashtiriladi va to’lash uchun chiqariladi. Yoshga doir pensiya 
tayinlashda pensioner pensiya yoshiga etganidan keyin 3 oy ichida hujjatlarini 
topshirishi mumkin. Shunda fuqaro tug’ilgan kunidan boshlab, nogironlik 
pensiyasi esa, nogironlik belgilangan kundan boshlab 3 oy muddat saqlanib qoladi, 
boquvchisini yo’qotganlik pensiyalari esa boquvchi vafot etgan kundan boshlab 6 
oy ichida murojaat etsa, vafot etgan kunidan, agar 6 oylik muddatdan keyin 
murojaat etsa, oldingi 6 oylik saqlanib qolinadi. O’zbekiston Respublikasining 

---

87 
«Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to’g’risida»gi Qonunga asosan ayollarga 
umumiy belgilangan yoshni bir yilga qisqartirilgan holda yoshga doir pensiya 
tayinlash ham nazarda tutilgan. 
Pensiya tayinlash uchun etarlicha ish stajiga ega bo’lmagan shaxslarga 
yoshga doir pensiyalar kamida 7
 
yil Pensiya jamg’armasiga sug’urta badallari 
to’lagan davrda ishlagan bo’lsalar, bor ish stajiga mutonosib miqdorlarda yoshga 
doir pensiya tayinlanadi Pensiya tayinlash uchun etarlicha ish stajiga ega 
bo’lmagan umumiy kasallik oqibatidagi I va II guruh nogironlariga nogironlik 
pensiyasi bor stajga mutanosib miqdorda tayinlanadi.
Mamlakatimizda 
pensiya 
taminoti 
O’zbekiston 
Respublikasining 
“Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to’g’risida”gi qonuni asosida tartibga 
solinadi. Pensiyaning o’rtacha oylik darajasi belgilangan oylik pensiya summasini 
pensionerlar soniga bo’lish yo’li bilan aniqlanadi. Pensiyaning real hajmi 
belgilangan oylik pensiyaning o’rtacha summasini istemolchilik narxlari, indeksiga 
to’g’rilash (korrektirovka qilish) yo’li bilan hisoblanadi. 
Quyidagi 
jadvalda 
Evropa 
Ittifoqi 
mamlakatlarida 
pensiyalarni 
indeksatsiyalash tartibi berilgan.