Fizika,2 qism 20


Àlfà, båtà và gàmmà-nurlànishlàr



Download 0,5 Mb.
Pdf ko'rish
bet60/90
Sana07.03.2021
Hajmi0,5 Mb.
#61257
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   90
Bog'liq
fizika ii qism iv bob. atom va atom yadrosi

Àlfà, båtà và gàmmà-nurlànishlàr

Ì à z m u n i :  alfà-nurlànish; båtà-nurlànish; nåytrinî; gàm-

mà-nurlànish; fîtîeffåkt; kîmptîn sîchilishi; elåktrîn-pîzitrîn

juftligining hîsil bo‘lishi.



Àlfà-nurlànish. Àtîm yadrîsidàgi nuklînlàr dîimî hàràkàtdà

và o‘zàrî àylànishdà bo‘làdi. Yadrî ichidà hîsil bo‘làdigàn eng

bàrqàrîr  màhsulît  ikkità  prîtîn  và  ikkità  nåytrîndàn  ibîràt

bo‘lgàn màhsulîtdir. Yadrî ichidàgi enårgiya tàqsimîtidà àynàn

shu zàrrà yadrîning àsîsiy enårgiyasini o‘zigà îlishi và mà’lum

shàrîitlàrdà a- zàrrà sifàtidà uni tàrk etishi mumkin.



Àtîm  yadrîsining  a- zàrrà  chiqàrish  bilàn  bîshqà  yadrîgà

àylànishi àlfà-nurlànish (yåmirilish) dåyilàdi.

Àgàr 


A

Z

înà yadrî bo‘lsà, a- nurlànish nàtijàsidà bu yadrî-

ning bîshqà yadrîgà àylànishi quyidàgi sõåmà àsîsidà ro‘y båràdi:



a

n

-

-



®

+

+



4

4

2



2

( )


A

A

Z

Z

X

Y

,                              (36.1)

bu yerdà 

-

-

4



2

A

Z

 – bîlà yadrîning bålgisi, 

a

4

2



 – gåliy 

4

2



He  àtîmi-

ning yadrîsi (a- zàrrà), hn – g‘àlàyonlàngàn 

-

-

4



2

A

Z

 yadrî chi-

qàràdigàn kvànt.

(36.1) dàn ko‘rinib turibdiki, a- nurlànish nàtijàsidà yadrîning

màssà  sîni  4  gà,  zàryadi  esà  2  tà  elåmåntàr  musbàt  zàryadgà

kàmàyadi. Bîshqàchà àytgàndà, a- nurlànish nàtijàsidà kimyoviy

elåmåntning  Ìåndålåyåv  elåmåntlàr  dàvriy  siståmàsidàgi  o‘rni



36-§.


145

ikki kàtàk chàpgà siljiydi. Bu hîl siljish qîidàsi dåyilàdi. U elåktr

zàryadi và màssà sîni sàqlànish qînunlàrining nàtijàsidir.

Yadrî  pàrchàlànishi  nàtijàsidà  hîsil  bo‘ladigàn  màhsulîtlàr

zàryadlàrining yig‘indisi dàstlàbki yadrî zàryadigà tång bo‘ladi.

Õuddi  shundày  sàqlànish  qînuni  màssà  sîni  uchun  hàm

o‘rinlidir.


Download 0,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   90




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish