Тошкент-2021 3 Июнь 2021 10-қисм Тошкент июнь 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot»

Июнь 2021 10-қисм
Тошкент
an’anasi ham keng tarqalgan. Markazi Osiyo hududida bunday joylar juda ham ko’p. samarqa-
nddagi Shohi Zinda, Imom Ismoil al-Buxoiy, Muhammad Huvaydo, Buxorodagi Qizbibi, Xoja 
Bahouddin Naqshband, Toshkent viloyatidagi Zangiota, Anbar ona qadamjo va maqbaralari shular 
jumlasidandir.
Diniy dunyoqarashning e’tiborga molik jihatlaridan biri unda har bir inson amal qilishi lozim 
bo’lgan axloqiy me’yor va ko’rsatmalar ishlab chiqilgan. Masalan, Shariat bo’yicha ummatlar-
ga buyurilgan amallar sakkiz xil bo’lib, (farz, vojib, sunnat, mustahab, mubox, harom, makruh, 
mustakrah) jami 934 huquqlar va nizomlarni tashkil etadi. Ularning aksariyati hanuzgacha o’z 
ahamiyatini yo’qotmagan. Chunki islom va uning shariat talablari mavjud shaxsiy hayotdagi va 
umuminsoniy muammolardagi eng zarur axloqiy fazilatlarni o’zida aks ettirgan. 
Diniy dunyoqarashning inson ongiga singib, uning qalbida chuqur ildiz ketishining boisi, un-
ing asosiy qoidalari oddiy kishilarning ruhiyatiga xos bo’lib, ularning xissiyoti, tafakkuriga katta 
ta’sir etadigan va ko’p vaqtgacha esda saqlanib qoladigan yorqin obrazlar, afsona va rivoyatlar 
shaklida bayon qilinishadilar. Islom ta’limotidagi har bir afsona va rivoyatda katta hikmat, falsafiy 
fikr, ma’no mavjuddir. Shuning uchun ham ular barhayot bo’lib, avloddan avlodga o’tib, bizning 
davrimizgacha yetib kelgan. Bunday katta ma’naviy boylikka biz albatta hurmat bilan qarashimiz 
kerak. 
Istiqlol tufayli dinga munosabat o’zgardi. Qur’oni Karim, Hadisi sharif va boshqa diniy adabi-
yotlar o’zbek va rus tillarida chop etildi. Ramazon va Qurbon hayitlari xalqimiz milliy bayram 
sifatida qaytdi.
Xulosa qilib aytish mumkinki, diniy qadriyatlar hodisa, jarayon sifatida insonning yoshi, jinsi, 
xulqi, aqli vva jismoniy, ma’naviy ehtiyojlarining ham natijasidir. Diniy qadriyatlar birinchi navbat-
da insonning ruhiy ehtiyojini qondirishga xizmat qiladi. Tasavvur eting, inson kimgadir yaxshilik 
qilgisikeladi. Bu hol ayni paytda uning o’zi ham yaxshilikka, mehrga mushtoq ekaninibildiradi. 
Shu bois u yaxshilik qiladi-yu, buning evaziga o’ziga mehr-quvvatoladi, ruhiy ehtiyojini qondira-
di. Shu ehtiyojni qondirish jarayonida insonningxayrli amallari, ezgu faoliyati shakllana boradi. 
Diniy qadriyatlarning shaxs tarbiyasida ta’sirchan kuchi ana shunda namoyon bo’ladi.